Καθιέρωση μετενδικοφανούς διαδικασίας για την εκκαθάριση των εκκρεμών ενδίκων βοηθημάτων στα Διοικητικά Δικαστήρια
Α. Το τελευταίο χρονικό διάστημα διαρκώς στον δημόσιο διάλογο στην Χώρα μας από όλες τις πλευρές υπογραμμίζεται προς την προοπτική εμπέδωσης της δίκαιης δίκης η ανάγκη επιτάχυνσης των διοικητικών δικών, τόσο των διαγνωστικών (ακυρωτικών και ουσιαστικών), όσο και των εκτελεστικών. Δυστυχώς όμως στο σύστημα απονομής της Διοικητικής Δικαιοσύνης λόγω του ισχύοντος δικονομικού συστήματος, της τυπολατρείας και της υποχρέωσης για τον ιδιώτη διάδικο στην διοικητική δικαιοδοσία επί ποινή αυστηρού δικονομικού απαραδέκτου και αυτεπαγγέλτως εξεταζομένων ακυροτήτων τήρησης απηρχαιωμένων διαδικασιών και τελικώς ξεπερασμένων από τις νομολογιακές εξελίξεις και ανεδαφικών δικονομικών αρχών στην πορεία της διοικητικής δίκης η αυστηρή τήρηση των τιθέμενων προϋποθέσεων της διοικητικής δίκης (πχ η μη άσκηση «παράλληλης» προσφυγής ή η μη τήρηση της ενδικοφανούς διαδικασίας) μόνο άσκοπη καθυστέρηση και τελικά χάλκευση του συνταγματικού δικαιώματος δικαστικής προστασίας μπορεί να επιφέρει με τα σημερινά ευρωπαϊκά δεδομένα.
Β. Πρόταση προς την κατεύθυνση της επιτάχυνσης του ρυθμού εκδίκασης των διοικητικών διαφορών και της γοργής εκκαθάρισης των εκκρεμοτήτων θα μπορούσε να είναι η πειραματική νομοθέτηση και η πιλοτική εφαρμογή ενδεικτικώς για μία μεταβατική διετία μίας νέας απλής, ευέλικτης και συγκλεκριμμένης "μετ-ενδικοφανούς" διαδικασίας στις εκκρεμείς διοικητικές Υποθέσεις.
Συγκεκριμμένα :
Ι. Στο αρμόδιο εποπτεύον και καθ’ου το ένδικο βοήθημα και μέσο Υπουργείο, όπου και η επίδοση του δικογράφου του ενδίκου βοηθήματος ή μέσου με πρωτοβουλία του Εισηγητή Διοικητικού Δικαστή, όπου η εκκρεμοδικία, μπορεί να συγκροτηθεί Επιτροπή Μετενδικοφανούς Ελέγχου με τριμελή το πολύ σύνθεση [Πρόεδρος : Νομικός Σύμβουλος ΝΣΚ, Μέλη : Προïστάμενος Διεύθυνσης Υπουργείου και ένας Επιθεωρητής-Ελεγκτής από πλευράς της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ)].
ΙΙ. Στην ούτως ανοιγείσα διοικητική δίκη θα μπορεί διά Νόμου να θεσπισθεί ευέλικτη προ-δικαστική διοικητική διαδικασία αντίστοιχη του άρ. 24 Ν.2732/1999 (Α' 154), όπου (α) ο ιδιώτης διάδικος μετά την εμπρόθεσμη εντός εξήντα (60) ημερών από την γνώση της πράξης άσκηση του ενδίκου βοηθήματός του θα δύναται να υποβάλλει ειδική Αίτηση ενώπιον της ως άνω Επιτροπής προς διοικητική επανεξέταση της Υπόθεσής του με καταβολή παραβόλου αντίστοιχου του ενδίκου βοηθήματος εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών (3) μηνών από την επίδοση του δικογράφου του κατατεθέντος βοηθήματος, (β) επί των λόγων της Αίτησης αυτή θα κινείται εντός των ορίων των περιεχομένων στο δικόγραφο χωρίς να διευρύνονται επί ποινή ακυρότητας τα υποκειμενικά και αντικειμενικά όρια της εκκρεμοδικίας με την προσθήκη νέων λόγων, (γ) η Επιτροπή θα συνεδριάζει, για να κρίνει την Αίτηση εντός διμήνου το πολύ από την υποβολή της, ενώ στη Συνεδρίαση των Επιτροπών θα καλείται προς παροχή διευκρινίσεων ο ιδιώτης, (δ) στην Επιτροπή εισήγηση επί της Αίτησης θα υποβάλλει Υπάλληλος του Υπουργείου, (ε) η Επιτροπή θα επιδιώκει την επίλυση της διοικητικής διαφοράς σε μία συνεδρίαση σε πνεύμα απόλυτης προστασίας του δημοσίου συμφέροντος και των δικαιωμάτων του ιδιώτη με γνώμονα την αποφυγή άσκοπων διοικητικών δικών και αστικών αποζημιώσεων του ιδιώτη, (στ) η Απόφαση της Επιτροπής (i) θα εκδίδεται εντός ημερολογιακού διμήνου το πολύ από την Συνεδρίαση, (ii) η Απόφαση είτε θα κάνει δεκτή την Αίτηση του ιδιώτη και με την αναπομπή της Υπόθεσης στην εκδούσα Αρχή θα υποδεικνύει την υποχρεωτική ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης εντός τριάντα (30) ημερών από την Συνεδρίαση της Επιτροπής ή την διόρθωσή της κατά σημεία της προσβαλλόμενης, οπότε θα επέρχεται κατάργηση της διοικητικής δίκης, ενώ η μη συμμορφωση της εκδούσας Υπηρεσίας θα οδηγεί σε άμεσο πειθαρχικό και ποινικό έλεγχο των αρμοδίων υπαλλήλων, (iii) είτε θα απορρίπτει αιτιολογημένα την Αίτηση του ιδιώτη, οπότε η Απόφαση αυτή θα θεωρείται συμπροσβαλλόμενη πράξη στην ανοιγείσα διοικητική δίκη.
ΙΙΙ. Με πρωτοβουλία εκάτερης πλευράς η Απόφαση της Επιτροπής, θετική ή αρνητική για τον ιδιώτη διάδικο, θα κοινοποιείται στο Δικαστήριο και το πολύ εντός διμήνου από την έκδοσή της επί ποινή ακυρότητας (α) στην μεν θετική Απόφαση θα καταργείται η δίκη και η Υπόθεση θα τίθεται στο Αρχείο, (β) στην δε αρνητική η πράξη θα θεωρείται συμπροσβαλλόμενη από τον ιδιώτη εκτελεστή πράξη.
IV. Στην περίπτωση μη άσκηση Αίτησης από τον ιδιώτη εντός της αποκλειστικής για εκείνον τρίμηνης προθεσμίας ενώπιον της Επιτροπής το εμπλεκόμενο Υπουργείο ανά τρίμηνο θα κοινοποιεί Πίνακα επιδοθέντων δικογράφων και υποβληθεισών Αιτήσεων από τους ιδιώτες κατά τρόπο, ώστε η μη υποβολή της Αιτήσεως (ι) να θεωρείται μη άσκηση παράλληλης προσφυγής και να οδηγεί άνευ άλλου τινός στην ταχεία απόρριψη του ασκηθέντος ενδίκου βοηθήματος. (ιι) την δε Απόφαση για την απόρριψη θα λαμβάνει το δικάζον Δικαστήριο σε Συμβούλιο.
Γ. Η καθιέρωση σε μεταβατικό στάδιο της μετ-ενδικοφανούς διαδικασίας με αποστολή την προ-δικαστική εκκαθάριση μεγάλου όγκου εκκρεμουσών διοικητικών Υποθέσεων θα επιφέρει όχι μόνο δημοσιονομικό και θεσμικό όφελος στο Ελληνικό Δημόσιο για προφανείς λόγους, αλλά θα συμβάλλει στην αποκατάσταση του τρωθέντος τα τελευταίοα έτη κύρους της Διοικητικής Δικαιοσύνης στην Χώρα μας από πλευράς ταχύτητας και ποιότητας κατά την απονομή του δικαιοδοτικού έργου.
Σχόλια