Στην υπόθεση του καταδικασθέντος πρωτοδίκως σε 12 χρόνια κάθειρξη για δύο βιασμούς ανηλίκων ηθοποιού και σκηνοθέτη Δ.Λιγνάδη , το δικάσαν δικαστήριο αποφάσισε τη χορήγηση ανασταλτικού αποτελέσματος στην άσκηση της έφεσης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 497 παρ.4 και 8 ΚΠΔ.
Στην παράγραφο 4 προβλέπεται ότι το δικαστήριο που δίκασε αποφασίζει για την αναστολή ή όχι με ειδική αιτιολογία εφαρμόζοντας τα κριτήρια της παραγράφου 8, η δε τελευταία καθορίζει τις περιπτώσεις που δεν θα δίνεται αναστολή. Αυτές είναι ουσιαστικά δύο: 1)Να υπάρχει κίνδυνος φυγής του κατηγορουμένου και οι περιοριστικοί όροι δεν αρκούν ή 2)να υπάρχει κίνδυνος τέλεσης απ’ αυτόν νέων αδικημάτων.
Η υπό 2) περίπτωση θα κρίνεται στη βάση δύο κριτηρίων: α) υπάρχουν προηγούμενες καταδίκες του για αξιόποινες πράξεις και β) συγκεκριμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πράξης, για την οποία καταδικάστηκε.
Επομένως, για την υπό συζήτηση περίπτωση, απομένει η εξέταση του κριτηρίου για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πράξης, η οποία ως γενική και αόριστη χρήζει ερμηνείας.
Ιδιαίτερα διαφωτιστικό είναι το παρακάτω απόσπασμα από πολύ πρόσφατη απόφαση του ΜΟΔ Αθηνών (18/2020, Α΄δημοσίευση ΤΝΠ Νόμος): «Στο βαθμό όμως που η διάγνωση αυτή συνδέεται με το κριτήριο των «ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της πράξης», τούτο εξακολουθεί να στηρίζεται σ’ έναν αόριστο αξιολογικό όρο. Παρά όμως την ασάφειά του, ο όρος αυτός, δε μπορεί παρά να καταφάσκεται μόνο εφόσον συντρέχουν τέτοιες περιστάσεις, ώστε λογικά και αιτιακά να συντίθεται μια αντικειμενικά δρομολογημένη εγκληματική δραστηριότητα του κατηγορούμενου, διότι μόνο τότε αυτός καθίσταται ύποπτος τέλεσης νέων εγκλημάτων. Τέτοια στοιχεία που θα μπορούσαν in concreto να σηματοδοτήσουν μια τέτοια δραστηριότητα είναι η επιτήδεια και μεθοδευμένη εγκληματική δράση με την επιλογή ιδιαίτερων μέσων και τρόπων τέλεσης του εγκλήματος, το όφελος που πηγάζει και επιδιώκεται από την εγκληματική πράξη, κ.α., ενώ, όπως ρητά προβλέπεται, μόνη η κατά νόμο βαρύτητα της πράξης δεν αρκεί για την πλήρωση του όρου αυτού (βλ. για τις παρεμφερείς προϋποθέσεις της προσωρινής κράτησης ΕφΑθ 1300/02 ΠΧ ΝΒ΄.550, ΣυμβΕφΑιγ 26/02 ΠοινΔικ 2002.387, ΕφΑθ 768/94 Υπερ 1995.94, ΣυμβΠλημΘεσ 563/00 Υπερ. 2000.1045, Παπαδαμάκης, Ποινική Δικονομία, εκδ. 2004, σελ. 328)».
Για την ιστορία, στην υπόθεση αυτή το Δικαστήριο είχε επιβάλει στον κατηγορούμενο ποινή κάθειρξης 5 ετών για την πράξη της κατάχρησης ανικάνου προς αντίσταση σε γενετήσια πράξη (άρθρο 338 ΠΚ) και ομόφωνα αποφάνθηκε η έφεση να μην έχει αναστέλλουσα δύναμη. Ο κατηγορούμενος παρέμεινε στη φυλακή.
Σε άλλη πρόσφατη απόφαση του ΜΟΔ Βόλου (5/2020, Α΄δημοσίευση τνπ Νόμος), το Δικαστήριο κρίνοντας επί του αιτήματος αναστολής εκτέλεσης της ποινής μέχρι την εκδίκαση της έφεσης, έλαβε υπόψη του τον τρόπο που ενήργησε ο κατηγορούμενος, αναφορικά με τις συνθήκες τέλεσης, με τον τρόπο τέλεσης, με την βαρύτητα των πράξεών του, όσο και από τον εν γένει χαρακτήρα του.
Χαρακτηριστικά αναφέρει η απόφαση ότι «το Δικαστήριο κρίνει ομοφώνως ότι αν αφεθεί ελεύθερος, είναι πολύ πιθανό, όπως προκύπτει από τα συγκεκριμένα, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των πράξεων που τέλεσε, να διαπράξει και άλλα εγκλήματα».
Στη συνέχεια της απόφασης, αναπτύσσεται το σκεπτικό, όπου αναφέρεται ότι αφενός ελήφθη υπόψη ο σχεδιασμός, η μεθοδικότητα και ο εν γένει τρόπος τέλεσης των πράξεων (επρόκειτο για απόπειρα βιασμού και επικίνδυνη σωματική βλάβη) και αφετέρου η σκληρότητα του κατηγορουμένου ως χαρακτήρα και η πλήρης αδιαφορία του απέναντι στα έννομα αγαθά της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας και της γενετήσιας αξιοπρέπειας της παθούσας.
Στην υπόθεση αυτή το ΜΟΔ ομόφωνα αρνήθηκε να χορηγήσει ανασταλτική δύναμη στην έφεση και ο κατηγορούμενος παρέμεινε στη φυλακή.
Στα τέλη Φεβρουαρίου 2021 ο σκηνοθέτης και ηθοποιός είχε κριθεί προφυλακιστέος με σύμφωνη γνώμη ανακρίτριας και εισαγγελέα. Όπως δημοσιεύτηκε στον Τύπο την περιοδο εκείνη, «στην απόφαση για την προφυλάκιση υπάρχει αναφορά στην "εμμονή, επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά και σταθερή εγκληματική ροπή του κατηγορουμένου στην τέλεση συναφών αδικημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας"».
Επιπλέον, όπως αναφερόταν, ανακρίτρια και εισαγγελέας καταλόγισαν στον κατηγορούμενο: "α) Συγκεκριμένη μεθοδολογία, β) Συστηματική προσέγγιση των παθόντων από τον κατηγορούμενο γ) Επιμονή από μέρους του στην καλλιέργεια των κατάλληλων συνθηκών σε ιδιωτικούς χώρους φυσικής του εξουσίασης για τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης με αυτούς, καθώς εκμεταλλευόταν, αφενός, τη δική του κοινωνική αναγνώριση και επαγγελματική καταξίωση, αφετέρου την επιθυμία των παθόντων για κοινωνική αναβάθμιση και ενασχόληση με τον χώρο του θεάματος και δ) Άσκηση σωματικής βίας ή περιαγωγής των παθόντων σε κατάσταση αναισθησίας ή ανικανότητας για αντίσταση".(δημοσίευση μεταξύ πολλών: https://www.iefimerida.gr/ellada/skeptiko-tis-profylakisis-lignadi)
Το δικαστήριο τελικά, αφού καταδίκασε σε πρώτο βαθμό τον σκηνοθέτη σε κάθειρξη 12 ετών για δύο βιασμούς ανηλίκων, αποφάνθηκε επί του αιτήματος του για αναστολή εκτέλεσης της ποινής μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης σε β’ βαθμό και η συνέχεια είναι γνωστή.
(τα στοιχεία των αποφάσεων ΜΟΔ Αθ.18/20 και ΜΟΔ Βολ.5/20 αντλήθηκαν από την τράπεζα νομικών πληροφοριών NOMOS)
Σχόλια
Αν μη τι άλλο , φαινεται πως η υπόθεση δεν είναι και τόσο ατράνταχτη.