Aναζητώντας τον αιτιώδη σύνδεσμο μετά από ένα δελτίο τύπου επί της απόφασης 1500/2022 του ΣτΕ (για την Μυρτώ της Πάρου)!
1.Στο δελτίο τύπου που εξέδωσε τις προάλλες η «Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου»–δυσανάλογο και καταρχήν παραπλανητικό όνομα για ένα σωματείο ιδιωτικού δικαίου (στο εξής η «Ένωση» και το «Δελτίο»)[1] - κατά της απόφασης 1500/2022 του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) σε αγωγή αποζημίωσης κατά του κράτους, δήλωσαν «εμβρόντητοι!». Είναι η υπόθεση της δεκαπεντάχρονης Μυρτώς τον Ιούλιο του 2012 στη Πάρο. Αυτό το Δελτίο από νομικούς επιστήμονες που προκαλεί επιθετικά και αδίστακτα δημόσιες εντυπώσεις, σε υπόθεση τραγική, δεν μπορεί να μην απαντηθεί. Ήδη με πρόλαβε δικηγόρος Αθηνών, οξυδερκής, αυστηρός και εύστοχος.[2] Μία απάντηση όμως δεν φαίνεται αρκετή! Αν και το αντικείμενο σηκώνει πολλά, ο χρόνος μου επιτρέπει για την ώρα τα εξής ελπίζοντας ότι έχω αποφύγει τα λάθη:
2.Το Δελτίο της Ένωσης αυτής δεν είναι μόνο καθόλα άστοχο είναι και προκλητικό. Κάποια σχόλια έχουν ιδεολογική βάση. Άλλα είναι φωναχτά μονόπλευρα. Κάποια άλλα κάνουν θλιβερά μεγάλα κόλπα τυπικής λογικής. Ενώ προέρχεται από νομικούς, η κριτική, όπως φαίνεται πιο κάτω, δεν είναι νομική.
3.Την περισσότερη εμπειρία ως δικηγόρος συμβαίνει να την έχω στις αγωγές αποζημίωσης. Και στα ελληνικά δικαστήρια και στα δικαστήρια της Ευρωπαικής Ένωσης. Με τους δικαστές εάν δεν τα έχω δει όλα, τότε έχω δει πολλά. Πόσοι δικηγόροι έχουν κερδίσει αναίρεση στο ΣτΕ σε αγωγή αποζημίωσης για δύο λόγους και έχουν δει μετά, σε δικαστική διαδικασία 15 και πλέον ετών, το διοικητικό εφετείο να απορρίπτει την αγωγή για δεύτερη φορά; Πόσοι δικηγόροι έχουν δει δικαστές να ζηλεύουν μήπως ο δικηγόρος πάρει στα χέρια του καμιά καλή αμοιβή; Τέτοια συμβαίνουν μ.ά. σε αγωγές αποζημίωσης στα ελληνικά δικαστήρια.
4.Είτε στα πολιτικά είτε στα διοικητικά δικαστήρια, οι αγωγές αποζημίωσης για να πετύχουν θέλουν τρεις νομικές προυποθέσεις, χοντρικά, ίδιες:
1] Παράνομη πράξη ή παράνομη παράλειψη, στη περίπτωσή μας του κράτους.
2] δεδομένη ζημία ή/και βέβαιη μελλοντική ζημία
3] αιτιώδη σύνδεσμο μεταξύ των δύο πρώτων.
Ας προσθέσουμε και ας προσέξουμε μία τέταρτη παράμετρο στο πρόβλημα, συχνά δύσκολη, ακόμη και διαλυτική των άλλων!: υπολογισμό της ζημίας / αποζημίωσης.
5.Όποιος δεν θέλει να δώσει αποζημίωση, μιλά για απουσία αιτιώδους συνδέσμου. Τα δικαστήρια της ουσίας αυτό κάνουν κατά κόρο. Τώρα και η Ένωση αυτή έχει πρόβλημα που το ΣτΕ διαπίστωσε αιτιώδη σύνδεσμο. Επέλεξε πονηρά να ασχοληθεί μόνο με τον αιτιώδη σύνδεσμο όπου θεώρησε ότι έχει χώρο για μανούβρες. Έχω ήδη πει ότι οι μανούβρες είναι κακής ποιότητας. Ουδέν είπε για τις άλλες δύο νομικές διαστάσεις, τις παράνομες παραλείψεις του κράτους και την ζημία στην υπόθεση.
6.Όχι συναισθηματικά, όχι ιδεολογικά, αλλά με όρους δικαίου αποζημίωσης, ένας αλλοδαπός με το που μπαίνει και παραμένει παράνομα σε ελληνικό έδαφος, αυτόματα, δευτερόλεπτα μετά την είσοδό του, χωρίς εξέταση άλλου στοιχείου, φορτώνει το κράτος με την πρώτη νομική προυπόθεση αποζημίωσης: την παράνομη παράλειψή του ότι τον επέτρεψε να μπει και τον κρατά σε τέτοια κατάσταση στο έδαφός του. Ας το πούμε και αλλιώς: ο παράνομος σε ελληνικό έδαφος αλλοδαπός βρίσκεται αδιαπραγμάτευτα και ανεξαίρετα στην αγκαλιά νομικής ευθύνης του κράτους. Πρόκειται για νομική κατάσταση απόλυτη, παρόμοια, αλλά ασύγκριτα μεγαλύτερης έντασης, με την νομική ευθύνη γονέα για ανήλικό του.
7.Εάν αλλοδαπός που μπήκε και παραμένει παράνομα στο ελληνικό έδαφος προκαλέσει ζημία σε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, τότε έρχονται και προστίθενται σωρευτικά οι άλλες δύο νομικές προυποθέσεις, η ζημία και ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της νομικής παράλειψης του κράτους και της ζημίας. Αρα το κράτος υποχρεούται να καταβάλει αποζημίωση στον παθόντα. Η αστική ευθύνη του κράτους, σε τέτοια περίπτωση νομικών παραλείψεων, είναι πρωτίστως μία από τις κύριες συνέπειες της κρατικής κυριαρχίας επί του ελληνικού εδάφους είτε φαίνεται είτε δεν φαίνεται στη δικαστική απόφαση, όπως επίσης της θεμελιώδους υποχρέωσής του να προστατέψει τους πολίτες και όσους νόμιμα διαμένουν σε αυτό. Εάν το κράτος δεν μπορεί να ασκήσει αυτό το καθήκον και το ασκήσει κάποιος άλλος διασαλεύεται η έννομη και κοινωνική τάξη. Κάθε ζημιογόνα ενέργεια παράνομου αλλοδαπού ενεργοποιεί τον αιτιώδη σύνδεσμο ο οποίος πριν την πράξη του κάθεται σε λήθαργο πάνω στην παράλειψη του κράτους. Το ΣτΕ κατέβηκε ένα επίπεδο στην αιτιολογία του και μίλησε για την δέσμια αρμοδιότητα της Αστυνομίας να ενεργήσει.
8.Είτε φαίνεται στην απόφαση του ΣτΕ είτε όχι, πρέπει να σημειωθεί χάριν της νομικής εικόνας ότι η πρόκληση βλάβης από παράνομο μετανάστη δημιουργεί αλληλέγγυα ισοδύναμη ευθύνη μετανάστη-κράτους. Στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες ηπειρωτικές χώρες αυτή η διπλή νομική ευθύνη –η οποία δεν παράγει διπλή αποζημίωση– οδηγείται σε διπλά δικαστήρια (δυισμός), αστικό κατά του μετανάστη, διοικητικό κατά του κράτους. Το να στραφείς όμως κατά του παράνομου μετανάστη δεν είναι εύλογη απόφαση. Έτσι στην παρούσα υπόθεση υπεύθυνο φάνηκε μόνο το κράτος.
9.Για τη συνδρομή του αιτιώδους συνδέσμου στη συγκεκριμένη υπόθεση ευθύνης του κράτους, έχουμε τα εξής: Γίνεται αισθητό ότι ενώ η Ένωση αρνείται ότι συντρέχει αιτιώδης σύνδεσμος, όπως την διαπίστωσε το ΣτΕ, δεν εξέθεσε υπό ποιες συνθήκες θα υπήρχε, κατά τη γνώμη της, αιτιώδης σύνδεσμος. Τότε τι συμβαίνει;
10.Ο αιτιώδης σύνδεσμος στο δίκαιο της αποζημίωσης δεν λαμβάνεται υπόψη με την υπολογιστική ακρίβεια της επιστήμης της φυσικής, ούτε με ψηφιακή ακρίβεια, ούτε απαιτείται πλεονασματικά όπως σε περασμένες ελληνικές κωμικές ταινίες προορισμένες για μέσους ανθρώπους και κάτω. Όχι ότι διαφέρει πολύ από την επιστήμη της φυσικής. Το νομικό πρότυπο ζητά, συχνά, περιεκτικές θετικές πιθανότητες κοντά στη βεβαιότητα –«αντικειμενικώς και κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων ως πρόσφορη αιτία του παραχθέντος επιζήμιου αποτελέσματος»- για να συσχετιστεί η βλάβη με την παρανομία. Αλλιώς, αποζημίωση θα ήταν στατιστικά σπάνια ή αδύνατη. Νομική απαίτηση απόλυτης βεβαιότητας σε κάθε αγωγή θα ήταν αντίθετη στην κοινωνική πραγματικότητα. Τα νομικά δεν προορίζονται για το εργαστήριο αλλά για να υπηρετήσουν την ζωντανή κοινωνία. Και τα εφαρμόζουν άνθρωποι κάνοντας ατομικές κρίσεις και εκτιμήσεις.
11.Το στοιχείο της παρανομίας αντλείται από το νόμο. Η βλάβη έρχεται από την πραγματικότητα. Και τα δύο τα ενώνει ο δικαστής διά της εκτίμησής του.
12.Στην κριθείσα υπόθεση, δεν υφίσταται επ ουδενί κενό πιθανοτήτων για τη συνδρομή αιτιώδους συνδέσμου λόγω της αρχικής και μεταγενέστερης πολλαπλής θεμελιώδους παράλειψης του κράτους. Εφόσον ο παράνομος στο ελληνικό έδαφος αλλοδαπός βρίσκεται απόλυτα στην αγκαλιά νομικής ευθύνης του κράτους κάθε ζημιογόνα ενέργειά του χρεώνεται και στο κράτος. Δεν υπάρχει κάτι άλλο να εξεταστεί για να ευρεθεί αιτιώδης σύνδεσμος. Τέτοια αιτιότητα δέχθηκε το ΣτΕ αν και με ένα επίπεδο αιτιολογίας χαμηλότερα. Κάθε άλλη σκέψη θα παραβίαζε το αυτονόητο. Θα ισοδυναμούσε με το να θέλει κάποιος να βάλει το κεφάλι του μέσα στον καθρέφτη.
13.Εάν κτηνοτρόφος της Λέσβου που άκουσα στο ραδιόφωνο να αφηγείται με σπαραγμό ότι του κλέβουν τα ζώα και τα σφάζουν για να τα φάνε, ότι του κόβουν τις ελιές για να ανάψουν φωτιές να ζεσταθούν μιλούσε σε μένα αμέσως θα του έλεγα να κάνει αγωγή αποζημίωσης κατά του κράτους. Σε τέτοια κατάσταση, οι κατανοητές ανθρώπινες ανάγκες του αλλοδαπού ικανοποιούνται ζημιογόνα μέσα σε πλαίσιο αρχικής και μεταγενέστερων σωρευτικών νομικών παραλείψεων του κράτους οι οποίες δημιουργούν υποχρέωση να αποζημιώσει τον κτηνοτρόφο.
14.Τα σχόλια της Ένωσης που υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι και μονομερή. Ενώ μιλά με νεύρο για τα δικαιώματα των παράνομων μεταναστών, ουδέν λέει για το δικαίωμα στη ζωή, στη σωματική ακεραιότητα και στην περιουσία της δύστυχης κοπέλας και της οικογένειά της. Άνετα το κορίτσι θα μπορούσε να είναι επίσης αλλοδαπή. Πώς θα εύρισκαν αποκατάσταση οι συντριπτικές ισόβιες βλάβες που προκάλεσε η ζωώδης πολλαπλή επίθεση; Μήπως εννοούν ότι δεν θα έπρεπε να αποκατασταθούν;
Ειδικότερα επί του Δελτίου τύπου:
15.Δελτίο: «Η απόφαση διατείνεται στα σοβαρά» ότι συντρέχει αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της παράλειψης του Κράτους είτε να αποτρέψει την είσοδο είτε να απελάσει τους αλλοδαπούς που έχουν εισέλθει και παραμένουν στη χώρα χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, από τη μια, και της όποιας βλάβης προκάλεσε η τυχόν εγκληματική συμπεριφορά κάποιου από αυτούς.”
«πρωτοφανή αντίληψη για την αιτιότητα στο πλαίσιο της αστικής ευθύνης του Δημοσίου»
16.Κανείς στην Ελλάδα δεν γνωρίζει καλύτερα από το ΣτΕ την υποκείμενη μεταναστευτική νομοθεσία, βάση της υπόθεσης. Όλη η Ελλάδα περνά από εκεί. Η δικαστική απόφαση δέχθηκε το αυτονόητο διαπιστώντας μάλιστα όχι μία, αλλά σειρά νομικών παραλείψεων του κράτους εκτεταμένων στο χρόνο επί δέσμιας αρμοδιότητας. Η κάθε μία από αυτές είναι τυποποιημένη από ξεχωριστή νομική βάση. Η αιτιολογία περιέλαβε υπέρ το δέον τρεις πλευρές: το γενικό συμφέρον, το συμφέρον του θύματος και το συμφέρον του μετανάστη. Όπως κι αν διαλειφθεί η αιτιολογία, δεν υπάρχει αδυναμία στην ουσία και στο αποτέλεσμα. Κατά τα λοιπά, το σημείο αυτό απαντάται πρώτο πρώτο πιο πάνω.
17.Δελτίο: «Καταλαβαίνουμε ότι το κίνητρο των δικαστών ήταν να δείξουν έμπρακτα τη συμπάθειά τους προς τα πρόσωπα του θύματος και της οικογένειάς του»
18.Εάν επρόκειτο για δικαστές της ουσίας ίσως ίσχυε. Πάντως οι δικαστές του Εφετείου στην ίδια πάντα υπόθεση δεν έδειξαν τέτοια συμπάθεια! Σε αναιρετικούς δικαστές, κάποιους με 35 έτη εμπειρίας και τελική ευθύνη δεν μπορεί να αποδοθεί ότι με συναισθηματικότητα υποχρεώνουν το κράτος να πληρώσει.
19.Δελτίο: «Οι αναπόφευκτες προεκτάσεις του σκεπτικού τους όμως είναι -άθελά τους ελπίζουμε- εξαιρετικά προβληματικές»
20.Δίκαιο έχουν! Τώρα το κράτος θα αναγκαστεί να ανασκουμπωθεί. Το να λες όμως ότι τέτοιο πολυμελές δικαστήριο «άθελά τους» προκαλεί προεκτάσεις εξαιρετικά προβληματικές, είναι σοβαρή προσωπική κατηγορία. Οι συνέπειες της απόφασης σε τέτοια υπόθεση είναι εύκολα φανερές και προβλέψιμες. Δεν μπορεί να τους ξέφυγαν.
21.Δελτίο: «αν φταίει η αστυνομία για τον βιασμό της άτυχης κοπέλας, επειδή παρέλειψε γενικώς να συλλάβει και να απελάσει τον αλλοδαπό βιαστή της λόγω του ότι αυτός στερείτο νομιμοποιητικών εγγράφων, τότε κατ’ ανάγκην κάθε αλλοδαπός που εισέρχεται και παραμένει στη χώρα μας χωρίς νόμιμα χαρτιά τεκμαίρεται εξ αρχής ότι είναι εν δυνάμει βιαστής ή, πάντως εγκληματίας.»
22.Για την μισή σκέψη έχω μιλήσει πιο πριν. Η άλλη μισή από το «τεκμαίρεται» και μετά είναι φτηνός λογικός ακροβατισμός, απόλυτα άστοχος ως κριτική κατά της δικαστικής απόφασης. Γιατί δεν περιόρισαν την γενίκευση αυτή στην αστική ευθύνη και το πήγαν στο ποινικό δίκαιο; Η απόφαση δεν δημιούργησε κανένα «τεκμήριο» για το ποινικό μέλλον όλων των παρανόμων μεταναστών. Έκρινε μόνο μία ατομική υπόθεση του παρελθόντος στο πλαίσιο αγωγής αποζημίωσης. Η δε απόφαση δεν μπορεί να έχει συνέπειες σε ποινικές υποθέσεις. Θα έχει μόνο στην αστική ευθύνη του κράτους.
23.Δελτίο: «Θα μπορούσε να διανοηθεί καν κάποιος ότι θα ευθυνόταν εξ ίσου η αστυνομία αν ο δράστης ήταν Έλληνας, επειδή γενικώς δεν έτυχε να τον συλλάβει πριν τελέσει το έγκλημα;»
24.Πρόκειται για υπόθεση λογικά εσφαλμένη ανταγωνιστική του προηγούμενου. Συσχέτιση ευθύνης της αστυνομίας, άρα του κράτους, για αποδεδειγμένη βλάβη από παράνομο μετανάστη με όμοια υποθετική βλάβη από έλληνα, πάντα με επίκεντρο τον αιτιώδη σύνδεσμο, δεν έχει έδαφος για να γίνει. Τα δύο έχουν διαφορετικές αφετηρίες και εντελώς διαφορετική βάση εκτίμησης της ευθύνης του κράτους. Υπάρχουν πάντως δικαστικές αποφάσεις που έχουν επιδικάσει αποζημίωση για παραλείψεις της Αστυνομίας να προστατέψει έννομα αγαθά. Εάν εγώ ως έλληνας θέλω να προκαλέσω βλάβη με το χέρι μου, δεν είναι λογική απαίτηση η Αστυνομία να (είναι σε θέση να) παρακολουθεί το χέρι μου, το χέρι του καθενός, και να είναι πανέτοιμη να το σταματήσει. Η Ένωση δεν μας είπε που θα βρεθεί ένας αστυνομικός για τον καθένα μας! Η απόφαση του ΣτΕ δεν είπε ούτε εννόησε τέτοιο πράγμα. Η κριθείσα υπόθεση αποζημίωσης έχει ως αφετηρία της ότι ο παράνομος μετανάστης από την είσοδό του στη χώρα συνιστά ευδιάκριτο πρόβλημα προβλεπόμενης νομικής παράλειψης για το κράτος. Στη συνέχεια, οι παραλείψεις του κράτους αυξάνονται. Τέτοια παράνομη αφετηρία σε σχέση με τον κάθε έλληνα ή νόμιμο μετανάστη δεν υφίσταται.
25.Δελτίο: «Φαίνεται όμως ότι η ιδιότητα του να είσαι ξένος χωρίς χαρτιά στη χώρα μας διευκόλυνε τους δικαστές μας να ξεχάσουν την επιτακτική για τη δημοκρατία μας υποχρέωσή τους να εξατομικεύουν εμπεριστατωμένα την ποινική ευθύνη και να θεωρούν ότι καθεμιά και καθένας τεκμαίρεται αθώος όσο δεν έχει προσηκόντως αποδειχθεί η ενοχή του. Η απόφαση αυτή εκφράζει μια λογική απρόσφορη και επικίνδυνη για τα θεμελιώδη δικαιώματα, που δεν συμβιβάζεται ούτε με την αξία του ανθρώπου ούτε την καθολική ισότητα ενώπιον του νόμου.»
26.Ζητείται στα σοβαρά από το ΣτΕ να εξετάσει την ποινική ευθύνη αλλοδαπού; Αυτή η βαρυφορτωμένη σκέψη περί ποινικής ευθύνης και τεκμηρίου αθωότητας είναι πρώτα πρώτα μπουρδουκλωμένη. Η ελάχιστη απάντηση εδώ είναι ότι η αγωγή αποζημίωσης είναι αυτοτελές, ανεξάρτητο από κάθε άλλο, ένδικο μέσο. Ποινικό και διοικητικό δικαστήριο κρίνουν διαφορετικά πράγματα με διαφορετικές νομικές προυποθέσεις, με αρκετά διαφορετικά αποδεικτικά μέσα και υπό διαφορετικές οπτικές. Η μετακίνηση του Δελτίου στην ποινική διάσταση της υπόθεσης αποκρύβοντας μάλιστα ότι η ποινική δικαιοσύνη έχει τελειώσει με την υπόθεση καταδικάζοντας αμετάκλητα τον δράστη δημιουργεί κι άλλα ζητήματα, όχι για μένα. Σε σοβαρό κράτος θα είχαν συνέπειες.
27.Η ίδια σκέψη είναι και προκλητικά επιλεκτική και μονόπλευρη. Ενώ η Ένωση μιλά για τα δικαιώματα εν γένει, άρα και του μετανάστη, προκύπτει ότι ξεχνά τα δικαιώματα στη ζωή, τη σωματική ακεραιότητα, την περιουσία, κλπ. της δύστυχης κοπέλας και της οικογένειάς της. Εάν δεν έκαναν αγωγή κατά του κράτους τί θα μπορούσαν να κάνουν για να βρουν κάποια ανακούφιση από την ισόβια συντριπτική βλάβη; Θα έμεναν με τα ανθρώπινα δικαιώματα στο χέρι ή όχι; Αγωγή κατά του παράνομου μετανάστη που έφαγε τα 10.000 δολάρια καθ’ όδόν για την Ελλάδα δεν θα ήταν σοβαρή επιλογή.
28.Ενώ η Ένωση φαίνεται να αποδέχεται ότι στην υπόθεση υπάρχει ζημία συντριπτική και ισόβια σε βάρος της κοπέλας και της οικογένειάς της η στάση της είναι αδιέξοδη. Εάν για τέτοια βλάβη δεν είναι το κράτος που θα δώσει αποζημίωση με επιχείρημα ότι λείπει αιτιώδης σύνδεσμος δεν υπάρχει κανείς για να τη δώσει και να προσφέρει έστω ελάχιστη ανακούφιση. Δέχεται στα αλήθεια η Ένωση αυτή να μείνει τέτοια βλάβη ακέραια και ισόβια σε βάρος της κοπέλας και της οικογένειάς της χωρίς αποζημίωση; Εν τέλει ποιος ευθύνεται αστικά για αυτή τη βλάβη ;
29.Πώς γίνεται ένα σύντομο Δελτίο να είναι ολοσχερώς εσφαλμένο; Με άλλα λόγια, πρόκειται για πλήρη αδυναμία να πλήξουν την απόφαση. Μία από τις χαρακτηριστικές αδυναμίες είναι ότι δεν λένε υπό ποιες συνθήκες θα υπήρχε αιτιώδης σύνδεσμος.
30.Δελτίο: «Ας ελπίσουμε ότι [η απόφαση] θα παραμείνει μεμονωμένη και δεν θα έχει συνέχεια.»
31. 1500/2022; Μα πώς κατάφεραν στο ΣτΕ και το έκαναν έτσι στρόγγυλο το νούμερο; Δεν μπορεί να ελπίζει κάποιος ότι τέτοια απόφαση, από δικαστήριο για το οποίο από το 2010 έχει δοθεί νομική υπόσχεση να γίνει εκτός από αναιρετικό και επιτελικό, άρα σταθερό, θα είναι μεμονωμένη. Επιτελικό θα είχε γίνει ήδη εάν δεν ήταν κάτω από όγκο υποθέσεων. Λόγω της δικονομίας του, θα πάρει καιρό μέχρι το ΣτΕ να κρίνει την επόμενη τέτοια υπόθεση. Ως τότε τα δικαστήρια της ουσίας θα την ακολουθήσουν.
32.Για να παρηγορηθούν, παραπέμπω την Ένωση στην απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης Το Στενό της Κέρκυρας, Μεγάλη Βρετανία κατά Αλβανίας, 1948, μεταφρασμένη και φορτωμένη εδώ.[3] Με τους όρους της Ένωσης, η απόφαση αυτή,η οποία αφορά εύρεση του αστικά υπεύθυνου, είναι πολλαπλάσια χειρότερη από ό,τι έκανε τώρα το ΣτΕ. Αν θέλουν, ας τη σχολιάσουν και αυτή.
33.Όσοι άλλοι αρνηθούν τον αιτιώδη σύνδεσμο, ελπίζω να είναι σε θέση να πουν υπό ποιες συνθήκες θα συνέτρεχε αιτιώδης σύνδεσμος σε περίπτωση βλάβης από παράνομο μετανάστη.
34.Το ελληνικό κράτος ήταν τυχερό ως τώρα απέναντι σε ό,τι ζημιογόνο έχει συμβεί από την παράνομη μετανάστευση που παθόντες και δικηγόροι δεν το είδαν έτσι. Η άγνοια και τυχόν αμηχανία, όμως, μετά την απόφαση 1500/2022 εξαφανίζονται. Το κράτος θα αναγκαστεί να αλλάξει, αλλιώς αλοίμονό του.
35.Η αξία της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας, ό,τι εντύπωση κι αν προκαλεί σε όσους νόμιζαν άλλως, είναι ότι σώζει την αξιοπρέπεια αυτού του κράτους καθηλωμένου απέναντι σε ένα ώριμο και διογκούμενο πρόβλημα. Πρόκειται για γενναία απόφαση η οποία ανοίγει νέα εποχή όχι μόνο για το δίκαιο αποζημίωσης αλλά για τη νομολογία του εν γένει. Τα πιο ενθουσιώδη συγχαρητήριά μου στον/στους δικηγόρους που χειρίστηκαν την υπόθεση!!!
[1]
[ https://www.lawspot.gr/nomika-nea/eleda-epikindyni-gia-ta-themeliodi-dikaiomata-i-apofasi-toy-ste-1500-2022
]
[2] [ http://www.legalnews24.gr/2022/07/150022.html ].
[3] [ https://www.scribd.com/document/337062456/Athanasios-Pitsiorlas-Corfu-Channel-Steno-Kerkiras-Diethnes-Dikastirio-Xagis-Metafrasi-Rendering-Translation ].
Σχόλια