Αναδρομική ισχύς της ερμηνευτικής διάταξης του άρ.35 Ν.4786/21 για την αποποίηση κληρονομιάς από ανήλικο
ΜΠρΘεσ 9639/2023: Στις 13-06-2023 έγινε δεκτή ανακοπή, κατά Έκθεσης Αναγκαστικής Κατάσχεσης Ακίνητης Περιουσίας, στο Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, για χρέος που έχει αναλάβει τη διαχείριση του, Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις.
Μία απόφαση που ενισχύει την ελλιπή σχετική νομολογία των πολιτικών δικαστηρίων. Ενδεικτικά, όπως αναφέρεται στην υπ’αριθ. 9639/2023 απόφαση του άνω δικαστηρίου:
«Σύμφωνα με το άρθρο 35 ν. 4786/2021 (ΦΕΚ Α’ 43/23.3.2021) – κατά την αληθή έννοια του άρθρου 1912 του Αστικού κώδικα (ΑΚ, π.δ. 456/1984, Α΄164), ο κληρονόμος που ενηλικιώνεται δικαιούται εντός της ετήσιας προθεσμίας του άρθρου 1912 να αποποιηθεί την κληρονομιά – με έναρξη ισχύος από τη δημοσίευση στην ΕτΚ (άρθρο 50). Σύμφωνα δε με την αιτιολογική έκθεση του ανωτέρω νόμου, εισάγεται ερμηνευτική ρύθμιση, σύμφωνα με το άρθρο 77 του Συντάγματος, με την οποία αποσαφηνίζεται, προς άρση πάσης αμφιβολίας, ότι, εφόσον ο κληρονόμος που ενηλικιώνεται δεν εκπίπτει από το ευεργέτημα της απογραφής μέχρι τη συμπλήρωση ενός έτους αφότου ενηλικιώθηκε, δικαιούται να αποποιηθεί την κληρονομιά, εντός της ετήσιας αυτής προθεσμίας του άρθρου 1912 ΑΚ. Η διάταξη αυτή (άρθρο 35 του ν. 4786/2021), που αφορά τη ρύθμιση της έκπτωσης του ανήλικου κληρονόμου από ευεργέτημα της απογραφής, είναι ερμηνευτική της προαναφερθείσας διάταξης του άρθρου 1912 ΑΚ, σύμφωνα τόσο με τα αναφερόμενα στην εισηγητική έκθεση της εν λόγω διάταξης όσο και στο κείμενο του νόμου – κατά την αληθή έννοια του άρθρου 1912 ΑΚ (π.δ. 456/1984)… ». Συνεπώς, μπορεί να αναδράμει σε χρονικό διάστημα πριν την ισχύ του νόμου 4786/23.03.2021. Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, κατά τα άρθρα 77 παρ. 2 και 93 παρ.4 του Συντάγματος, το Δικαστήριο εξετάζει την ύπαρξη ασάφειας ως προϋπόθεση για την αναδρομικότητα του νέου νόμου ως ερμηνευτικού. Πράγματι, το χρονικό σημείο της επαγωγής της κληρονομιάς σε κληρονόμο που είχε περιορισμένη ικανότητα για δικαιοπραξία (ανήλικος), άφηνε αντικειμενικώς έδαφος ασάφειας περί της έναρξης του χρονικού σημείου της προθεσμίας αποποίησης (πριν ή μετά την ενηλικίωση του ανήλικου κληρονόμου) , και κατ’ επέκταση τις απορρέουσες από την άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας αυτής έννομες συνέπειες δοθέντος ότι η διάταξη του άρθρου 1912 ΑΚ δεν ήταν σαφής και μπορούσε να γεννήσει αμφιβολίες. Για το λόγο δε αυτό, έχει δημιουργήσει διαφωνίες στη νομολογία των δικαστηρίων και στην επιστήμη και συνεπώς υπήρχε ανάγκη ερμηνείας της από τη νομοθετική εξουσία, αφού επί σειρά ετών ερμηνεύονταν διαφορετικά, ήτοι ότι σε περίπτωση μη σύνταξης απογραφής από τους έχοντες τη γονική μέριμνα ανηλίκου κληρονόμου, το σχετικό δικαίωμα περιέρχεται στον ενηλικιούμενο κληρονόμο, ο οποίος όφειλε, με την απειλή έκπτωσης από το ευεργέτημα, να συντάξει την απογραφή εντός έτους από την ενηλικίωση του, εντός δε της αυτής ετήσιας προθεσμίας, μπορούσε να αποποιηθεί την κληρονομιά (βλ. σχετικά και ΣτΕ 1884/2014, ΣτΕ 2269/2015 Νόμος, ΣτΕ 371/2014 Νόμος, ΣτΕ 2862/2013 Νόμος), άλλως ότι η προθεσμία της αποποίησης “έτρεχε” και κατά κατά προσώπου που είναι ανίκανο προς δικαιοπραξία, όπως εν προκειμένω του ανηλίκου, του νόμου μη διακρίνοντος (άρθρα 1847, 1850 ΑΚ), οπότε οι νόμιμοι εκπρόσωποι αυτού, όφειλαν να προβούν στην εμπρόθεσμη αποποίηση της κληρονομιάς για λογαριασμού του ανηλίκου τηρώντας τις διατυπώσεις του άρθρου 1625 του ΑΚ (βλ. ΑΠ 173/2014, ΑΠ 333/2004, ΑΠ 246/1993 Νόμος). Επομένως, η νέα αυτή διάταξη, ισχύει από την έναρξη της ισχύος της αρχικής διάταξης που ερμηνεύεται (άρθρο 1912 ΑΚ, π.δ. 456/1984), αφού η διάταξη αυτή, ως πράγματι ερμηνευτική, έχει αναδρομική ισχύ, κατ’ επιταγή του άρθρου 77 παρ. 2 του Συντάγματος (ΕφΘες 2034/2021 ΕλλΔνη 2022)…»
Τους ανακόπτοντες εκπροσώπησε ο Γιάννης Αργυριάδης,
Δικηγόρος Θεσσαλονίκης / τηλ. 6970094741
[H αναδημοσίευση του παρόντος επιτρέπεται μόνο με αναγραφή της πηγής και συνδέσμου παραπομπής σε αυτό]
Σχόλια