Σχέδιο "Θέμιδα" : Προτάσεις για την ανασυγκρότηση της Δικαιοσύνης, επιτάχυνση και αναβάθμιση της ποιότητάς της (Εμπλουτισμένο με τα στάδια υλοποίησης του σχεδίου)

Των Πάνου Βασταρούχα & Αφροδίτης Σακελλαροπούλου Πταισματοδικών

Σε μία Ελλάδα των πολιτικών, κοινωνικών και εθνικών ανατάξεων, η παραμονή και εμμονή της ελληνικής Δικαιοσύνης σε αγκυλώσεις, αγκιστρώσεις πεπαλαιωμένες αντιλήψεις και απαρχαιωμένα συστήματα μοιάζει παράταιρη και δεν εξυπηρετεί πλέον ούτε τον λαό, ούτε τους παράγοντες της δίκης ούτε την οικονομία. 

Σε αυτό τον πίνακα παρουσιάζουμε προτάσεις για μια ριζική αναδιάρθωση του χάρτη της ελληνικής δικαιοσύνης και κυρίως του πρώτου βαθμού, με επιρροές έντονες από το αγγλοσαξωνικό σύστημα προσαρμοσμένες όμως στην ελληνική πραγματικότητα. Θεωρούμε ότι μόνο με ριζοσπαστικές αλλαγές θα επιτύχουμε τον εκσυγχρονισμό της δικαιοσύνης αλλά και την πλήρη απεξάρτηση της δικαστικής από την εκτελεστική εξουσία. Την ταχύτητα απονομής αλλά πρωτίστως την ποιότητα. Την προσβασιμότητα στην δικαιοσύνη όλων των κοινωνικών στρωμάτων αλλά και την ουσιαστικό φιλτράρισμα των προδηλως αβασίμων δικογράφων.

Η αναβάθμιση της θέσης μας στην εμπιστοσύνη των πολιτών από τις τελευταίες θέσεις στις πρώτες στην παγκόσμια κατάταξη δεν θα επιτευχθεί με μεσοβέζικες λύσεις ούτε με αλχημείες ούτε με τριτοκοσμικές συνθήκες εργασίας και λειτουργίας. Εκθέτουμε τις προτάσεις μας στον ελληνικό λαό, στη νομοθετική και εκτελεστική εξουσία αλλά κυρίως στο νομικό κόσμο, όχι για να τις αποδεχθούν ή να τις απορρίψουν στο σύνολό τους, αλλά για να τις επεξεργαστούν, να κρατήσουν ότι κρίνουν ρεαλιστικό και εφικτό και στο τέλος να συνθέσουμε.

Το συγκεκριμένο σχέδιο, σε γενικό πλαίσο επιτυγχάνει:  

·        Την πραγματική επιτάχυνση της δικαιοσύνης σε όλα τα επίπεδα.

·        Την επιτάχυνση της δικαιοσύνης σε άμεση συνάρτηση της ποιότητάς της

·        Την ανασυγκρότηση της δικαιοσύνης από τα θεμέλια και όχι με αποσπασματικές παρεμβάσεις  

·        Τη σταδιακή αναμόρφωση του δικαστικού συστήματος σε βάθος πεναετίας, έτσι ώστε να αποφευχθούν απότομες αλλαγές και αρνητικές συνέπειες, τόσο στη λειτουργία της δικαιοσύνης, όσο και στην υπηρεσιακή κατάσταση των δικαστικών λειτουργών  

·        Παρεμβάσεις στο δικαστικό σύστημα με σεβασμό στα υπηρεσιακά κεκτημένα των δικαστικών λειτουργών και με εξισορρόπηση των συμφερόντων όλων των δικαστικών λειτουργών από όλους τους κλάδους της δικαιοσύνης  

·        Καταργεί ανισότητες εντός του κλάδου της δικαιοσύνης και εκτός αυτού.  

·        Δημιουργεί ένα δικαστικό σύστημα, που η Δικαιοσύνη λειτουργεί στηνÞ πράξη και όχι μόνο σε «γραμμές» νομοθετημάτων  

·        Επαναφέρει τη «δικαιοσύνη» στη Δικαιοσύνη.

Ειδικότερα, προβλέπει μία σειρά καινοτομιών, που ταυτόχρονα είναι υλοποιήσιμες, οι οποίες ενδεικτικά είναι οι εξής:  

·        Χτίζει ένα ισχυρό θεμέλιο και ξεκινά από τη βάση και όχι από την κορυφή του δικαστικού εποικοδομήματος, διαχωρίζοντας πλήρως τους κλάδους της πολιτικής και της ποινικής δικαιοσύνης σε δύο ξεχωριστούς κλάδους και της ποινικής δικαιοσύνης σε διακριτό κλάδο του ανακριτικού σώματος και κλάδου ποινικών δικαστηρίων. Κανέναν σχέδιο αναμόρφωσης των επιμέρους κλάδων δεν μπορεί να λειτουργήσει, εάν πρώτα δεν δομηθούν ορθά οι κλάδοι της δικαιοσύνης. Η, δε, διακριτή θέση του κάθε κλάδου θα οδηγήσει στην άρση της άσκησης πολλαπλών καθηκόντων, με συνέπεια η πραγματική επιτάχυνση στη δικαιοσύνη να φέρει αποτέλεσμα από τον πρώτο κιόλας χρόνο εφαρμογής του νέου σχεδίου.  

·        Εξισώνει όλους τους κλάδους μεταξύ τους υπηρεσιακά και μισθολογικά.

·        Μεταφέρει εξωδικαστικά καθήκοντα από τους δικαστικούς λειτουργούς σε συλλειτουργούς της δικαιοσύνης, με αποτέλεσμα την πραγματική ελάφρυνση του έργου τους  

·        Προβλέπει μία σειρά από μέτρα για την βελτίωση της υπηρεσιακής κατάστασης των δικαστικών λειτουργών, όπως για παράδειγμα με την πρόβλεψη κάλυψης των εξόδων τους και τη μισθολογική τους αναβάθμιση  

·        Δημιουργεί ένα πιο δίκαιο και αποτελεσματικό σύστημα επιθεώρησης των δικαστών, με εκλογίκευση των κριτηρίων αξιολόγησής τους και με τη θέσπιση υποχρέωσης και ελέγχου της ισοκατανομής των υποθέσεων μεταξύ των δικαστικών λειτουργών.  

·        Προβλέπει ένα νέο πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου δικαστικών λειτουργών, το οποίο θα συντελέσει και αυτό στην πραγματική επιτάχυνση της δικαιοσύνης.  

·        Αλλάζει τη δομή των δικαστηρίων στην πολιτική δικαιοσύνη, όχι καταργώντας το θεσμό του Ειρηνοδικείου, αλλά αντικαθιστώντας τον από έναν ισότιμο με το Πρωτοδικείο κλάδο, που θα έχει εξέλιξη μέχρι το Εφετείο και θα συμβάλει δραστικά στη εξειδίκευση των δικαστών και στην εξισορρόπηση της ύλης μεταξύ των δύο κλάδων της πολιτικής δικαιοσύνης  

·        Μέσω του νέου συστήματος εξέλιξης των πολιτικών υποθέσεων τακτικής και ειδικής διαδικασίας, επιτυγχάνει πραγματική επιτάχυνση της δικαιοσύνης με ολοκλήρωση της υπόθεσης ως το στάδιο της συζητήσεως αυτής στο ακροατήριο από 44 έως 200 ημέρες.  

·        Τροποποιεί τη δομή και τη σύνθεση των ποινικών δικαστηρίων, με τρόπο που η ποινική δικαιοσύνη θα είναι πιο λειτουργική και αποτελεσματική.  

·        Εξισώνει τους δικαστικούς λειτουργούς μισθολογικά μεταξύ τους, αλλά και με τους εκπροσώπους της νομοθετικής εξουσίας, αίροντας αδικίες δεκαετιών.  

·        Θεσμοθετεί για πρώτη φορά έναν θεσμό, αυτό του βοηθού δικαστή, που θα συντελέσει δραστικά στην επιτάχυνση των διαδικασιών εντός του δικαστικού κλάδου.  

·        Αποκαθιστά το status των δικαστικών λειτουργών και του σεβασμού προς το θεσμό της δικαιοσύνης  

·        Καθιστά τη Δικαιοσύνη πραγματικά ανεξάρτητη και οικονομικά αυτοτελή  

·        Δημιουργεί ένα σύστημα πραγματικής και ουσιαστικής εκπαίδευσης των δικαστικών λειτουργών  

·        Εισάγει ένα νέο θεσμό για την παρατήρηση και τη συνεχή πληροφόρηση γιαÞ την εύρυθμη λειτουργία της δικαιοσύνης

Διαβάστε εδώ ολόκληρο το ΣΧΕΔΙΟ:«ΘΕΜΙΔΑ» Προτάσεις για την ανασυγκρότηση της Δικαιοσύνης Επιτάχυνση καιαναβάθμιση της ποιότητάς της