Ένας χρόνος από το δυστύχημα των Τεμπών : Αναζητώντας τη δικαιοσύνη

Πέρασε ένας χρόνος από το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, όταν δύο τρένα συγκρούστηκαν κινούμενα στην ίδια σιδηροδρομική γραμμή. Η σφοδρή σύγκρουση, ο εκτροχιασμός και η ανάφλεξη των συρμών προκάλεσε τον θάνατο 57 ανθρώπων, ενώ οι τραυματίες ήταν τουλάχιστον 85. Πρόκειται για το πιο θανατηφόρο σιδηροδρομικό δυστύχημα που έχει καταγραφεί στην Ελλάδα.

του Γιώργου Καζολέα, δικηγόρου 

Ένα χρόνο μετά, υπάρχει διάχυτη η αίσθηση της ηχηρής έλλειψης απονομής δικαιοσύνης και καταλογισμού ευθυνών για ένα τόσο σοβαρό περιστατικό. Οι αργοί ρυθμοί και η δυσκινησία του θεσμού της δικαιοσύνης είναι προφανές ότι θα διέπουν την συγκεκριμένη υπόθεση, σε αντίθεση με άλλες υποθέσεις που επιλεκτικά κινείται ταχύτατα.

Τον Ιούνιο του 2023, πολυσέλιδη έκθεση δικαστικών πραγματογνωμόνων - που παραδόθηκε στον εφέτη ανακριτή Λάρισας - γνωμοδότησε ότι η απουσία συστημάτων ασφαλείας και τα ανθρώπινα λάθη ήταν τα κύρια αίτια που οδήγησαν στο εν λόγω σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών.

Όπως προέκυψε, πριν από το δυστύχημα, είχαν γίνει έγγραφες προειδοποιήσεις, κινητοποιήσεις και νομικές ενέργειες των εργαζομένων στο σιδηροδρομικό δίκτυο, όσον αφορά στην υποστελέχωση, την ανεπαρκή συντήρηση και την έλλειψη ηλεκτρονικών συστημάτων ασφαλείας στους σιδηρόδρομους.

Ο τότε αρμόδιος υπουργός Κ. Καραμανλής, από το βήμα της Βουλής, λίγες μέρες πριν το σιδηροδρομικό δυστύχημα, είχε δηλώσει: "είναι ντροπή να μιλάτε για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων".

Σύμφωνα με τον επιθεωρητή του ΟΣΕ, τα αίτια του δυστυχήματος συνοψίζονται, α) στην άκαιρη διέλευση της επιβατικής αμαξοστοιχίας λόγω καθυστέρησης, β) την απουσία επικοινωνίας μεταξύ του μηχανοδηγού της εμπορικής αμαξοστοιχίας και του σταθμάρχη, γ) την εγκατάλειψη των πόστων εν ώρα υπηρεσίας από δύο σταθμάρχες, και δ) την ολιγωρία ως προς την ολοκλήρωση του συστήματος τηλεδιοίκησης και των έργων σηματοδότησης.

Πέρα από τα όποια πιθανά ανθρώπινα λάθη, τα οποία εντάσσονται στο πλαίσιο της ανθρώπινης δραστηριότητας, οι τεράστιες ελλείψεις και παραλείψεις του κρατικού μηχανισμού είναι αναμφισβήτητες και ασυγχώρητες και είναι αυτές που αιτιωδώς προκάλεσαν τον θάνατο των 57 συνανθρώπων μας.

Τον Ιούνιο του 2023 η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία πληροφόρησε τις ελληνικές αρχές για υπόνοιες που προέκυψαν κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης για τη διάπραξη αδικημάτων από δύο πρώην υπουργούς, κατάχρηση δημοσίου χρήματος από τον Κώστα Καραμανλή αναφορικά με εργασίες για την επισκευή και αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου και παράβαση καθήκοντος από το Χρήστο Σπίρτζη, και κάλεσε την κυβέρνηση να ενεργήσει, καθώς στην ελληνική έννομη τάξη αδικήματα υπουργών διώκονται μόνο με απόφαση του Κοινοβουλίου. Όμως στην κοινοβουλευτική συζήτηση που ακολούθησε το Νοέμβριο του 2023 η κυβέρνηση διά της συμπολίτευσης προέκρινε τη σύσταση εξεταστικής και όχι προανακριτικής επιτροπής.

Περαιτέρω, το Δεκέμβριο του 2023, το Γραφείο των Ευρωπαίων Εντεταλμένων Εισαγγελέων (EPPO) της Αθήνας κίνησε ποινική δίωξη εις βάρος 23 υπόπτων -συμπεριλαμβανομένων 18 δημοσίων υπαλλήλων- για εγκλήματα σχετιζόμενα με την εκτέλεση των Συμβάσεων για το έργο Ανάταξης και Αναβάθμισης του Συστήματος Σηματοδότησης-Τηλεδιοίκησης στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο, που συγχρηματοδοτούνται από την Ε.Ε.

Σημειώνεται ακόμα ότι πραγματογνώμονες που διερεύνησαν το συμβάν για λογαριασμό των οικογενειών των θυμάτων συνέταξαν το δικό τους πόρισμα. Σε συμπληρωματικό πόρισμα που παραδόθηκε στον εισαγγελέα Λάρισας στις 9 Φεβρουαρίου 2024, αναφέρεται ότι σε δείγματα που εξετάστηκαν από το Γενικό Χημείο του Κράτους βρέθηκαν μεταξύ άλλων και οι ουσίες ξυλόλιο, τολουόλιο και βενζόλιο, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν στιγμιαία ανάφλεξη μετά από σπινθήρα. Οι ουσίες αυτές χρησιμοποιούνται παρανόμως για την νοθεία της βενζίνης.

Στις 15.2.2024, ο Άρειος Πάγος έσπευσε αμέσως να πάρει θέση μετά το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 7.2.2024 που εκφράζει ανησυχίες για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα. Μάλιστα στο ψήφισμα οι ευρωβουλευτές εκφράζουν ανησυχία για την έλλειψη πολιτικής αμεροληψίας στην κοινοβουλευτική έρευνα για το δυστύχημα στα Τέμπη  και ανησυχούν για την άρνηση της κυβερνητικής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας να διεξαγάγει έρευνα σε δύο πρώην υπουργούς Μεταφορών, όπως ζητήθηκε από την Εισαγγελία της ΕΕ. Όταν θέλει η δικαιοσύνη έχει γρήγορα αντανακλαστικά. Ένα χρόνο μετά το θανατηφόρο πολύνεκρο δυστύχημα η απουσία της είναι εκκωφαντική, εντείνοντας ακόμα περισσότερο τη δυσπιστία απέναντι της.

Σχόλια