Ευρωεκλογές 2024 : Η ευκαιρία για την πρώτη εφαρμογή κοστολόγησης και ποσοτικοποίησης των προγραμμάτων των κομμάτων;

του Ιωάννη Ελ. Κυμιωνή, Δικηγόρου*

Ι. Α. Στο άρ. 48 Ν. 5045/29.07.2023 (Α’ 136) καθιερώθηκε στην Χώρα μας η προηγούμενη «κοστολόγηση/ποσοτικοποίηση» των εξαγγελιών των δημοσιοποιούμενων εκλογικών Προγραμμάτων των πολιτικών Κομμάτων και η ανάθεση της σχετικής αρμοδιότητας στο Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο, δηλαδή σε ένα ανεξάρτητο  (από ποίον άραγε;) Φορέα με στόχο την ενημέρωση της κοινής γνώμης για την βασιμότητα, την βιωσιμότητα και την λειτουργικότητα του προεκλογικού προγράμματος των κομματικών σχηματισμών. Από την κυβερνητική πλειοψηφία επελέγη χωρίς αιτιολόγηση το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ΕΔΣ) ως Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή (ΑΔΑ) για τον ρόλο αυτό – την ίδια ώρα, που αντίστοιχο όργανο δεν έχει έως στιγμής προβλεφθεί ειδικώς για τον έλεγχο των οικονομικών των Κομμάτων κατά τρόπο, ώστε τα δύο από τα τρία μεγαλύτερα κόμματα εξουσίας να είναι ... υπερχρεωμένα κατά πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ!

Β. Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο προβλέπεται ως ΑΔΑ στο άρ. 2 Ν.4270/28.06.2014 (Α’ 143), όπως είχε  τροποποιηθεί κατά την προηγούμενη προεκλογική περίοδο διά του Ν.5042/10.04.2023 (Α’ 88), εξοπλισμένο θεωρητικώς με τις εγγυήσεις λειτουργικής ανεξαρτησίας κατά τον Κανονισμό ΕΕ 473/2013 (ΕΕ L 140/2011). Οι αρμοδιότητες του ΕΔΣ κατά το άρ. 2 παρ. 4-7 Ν.4270/2014 είναι πολύ σημαντικές, αλλά δεν παύουν να έχουν μόνο αυστηρό πολιτικό προσανατολισμό και κύριο περιεχόμενο την διαρκή επιτήρηση και επιβεβαίωση της πιστής εκτέλεσης των μνημονιακών και μετα-μνημονιακών υποχρεώσεων της Χώρας.

Γ. Μήπως άραγε ήλθε η ώρα, για να αξιολογηθεί ως επιτυχής ή ανεπιτυχής υπό πραγματικές συνθήκες η εν λόγω νομοθετική πρόβλεψη στην τρέχουσα προεκλογική περίοδο για τις επικείμενες Ευρωεκλογές;

ΙΙ. Σε όλους μας ως πολίτες γεννώνται όμως ορισμένα ερωτήματα, που πρέπει να απαντηθούν:

α. Αφού το 5μελές ΔΣ του ΕΔΣ δεν διαθέτει αμεροληψία λόγω της κυβερνητικής επιλογής της σύνθεσής του και λόγω της άσκησης των ελεγκτικών και λοιπών αρμοδιοτήτων της ΑΔΑ και της διοικητικής πρακτικής του ΕΔΣ, που  είναι αυστηρώς στοχοπροσηλωμένες πολιτικά και κυβερνητικά στην επιτήρηση, στον έλεγχο, την εποπτεία και στην επίτευξη των μνημονιακών και μετα-μνημονιακών στόχων και δεσμεύσεων της Χώρας, επομένως για ποία ουδετερότητα κάνει λόγο κανείς;

β. Πόσο συνταγματικώς ανεκτό είναι άραγε ένα τέτοιο διορισμένο συλλογικό διοικητικό όργανο κυβερνητικής προέλευσης, λειτουργίας και σύμπλευσης υπό τον τύπο της ΑΔΑ κατά περιγραφή θεσμού είτε να περιορίζεται να διατυπώνει με καλυμμένη ή όχι πολιτική σκοπιμότητα επιμέρους κρίσεις ή και απλές υποδείξεις προς συνταγματικά κατοχυρωμένους θεσμούς, ως τα πολιτικά Κόμματα, βάλλοντας κατά ή και ...προσ-βάλλοντας (!) ενδεχομένως την ελεύθερη λειτουργία τους είτε να προ-ελέγχει έως και να προδικάζει (!) πολιτικώς «αδέσμευτα και αμερόληπτα» - ακόμα καιόταν θα έχουν ευθέως αντι-μνημονιακό προσανατολισμό! - τα προγράμματα των πολιτικών κομμάτων: ας φαντασθεί κανείς την περίπτωση, που θα περιέχουν τα προ-ελεγχόμενα προγράμματα την πολιτική εξαγγελία της κατάργησης του ίδιου του ... «μνημονιακού» ΕΔΣ;!

γ. Το ΕΔΣ ερευνά «(...) [τις] Αξιολογήσεις και ποσοτικοποιήσεις του δημοσιονομικού αντικτύπου που αναμένεται να έχουν οι προτάσεις που περιλαμβάνονται στα προγράμματα των πολιτικών κομμάτων κατόπιν αιτήματός τους. (...)», αλλά «(...) Η υποβολή του αιτήματος του δευτέρου εδαφίου γίνεται κατόπιν απόφασης του αρμοδίου οργάνου του κάθε πολιτικού κόμματος. (...)».Από την ανάγνωση και μόνο της διάταξης προκύπτει η αντισυνταγματικότητα εκ πλαγίου της διάταξης προς το άρ. 29 Συντάγματος.

Η τιθέμενη έμμεση, πλην σαφής, προϋπόθεση προηγούμενης «θετικής» αξιολόγησης και  εν πολλοίς μνημονιακής συμβατότητας των προγραμμάτων επί τη βάσει «ελεύθερης» και «αβίαστης» πρωτοβουλίας των κομμάτων κατόπιν τάχα «απόφασης των οργάνων τους» μεν, έμμεσα δε ευθέως εξαναγκαστής, μάς ξεκαθαρίζει κανείς εάν συνδέεται ως όρος του ενεργού με την ελεύθερη και απρόσκοπτη συμμετοχή στις Εκλογές κατά το πρόσφατο παράδειγμα του αποκλεισμού κομμάτων από την συμμετοχή στις Εκλογές με συνταγματικώς «ετοιμόρροπες» Αποφάσεις του Α1 Τμήματος Αρείου Πάγου; Επίσης συνοδεύεται ακόμα και με την κύρωση της ίδιας της κρατικής οικονομικής ενίσχυσης και χρηματοδότησης των Κομμάτων από το Κράτος ή και συν τω χρόνω με την ίδια  την ελεύθερη λειτουργία των Κομμάτων;

δ. Γιατί, ενώ αναφερόμενος σκοπός της ρύθμισης είναι η άσκηση της εξόχως πολιτικής αρμοδιότητας της προηγούμενης (!) αξιολόγησης (!!) και του ουσιαστικού προ-ελέγχου των πολιτικών προγραμμάτων από τα τυπικώς «ανεξάρτητα, αμερόληπτα και με έλλειψη σύγκρουσης συμφερόντων» Μέλη ΔΣ ΕΔΣ, όπως η έλλειψη αυτή ως κώλυμα διορισμού  κατ’άρ. 5 παρ. 3 εδ. α’ Ν.4270/2014 ειδικώς προβλέπεται, ωστόσο στο επόμενο εδάφιο (β’) του αυτού άρθρου προβλέπεται κατ’εξαίρεση ότι ... δύο (2) από τα ... πέντε (5) Μέλη ΔΣ ΕΔΣ μπορούν να διορισθούν επί πενταετία στο όργανο αυτό μόλις όλη και όλη μία ...τετραετία από την αφυπηρέτησή τους από τις στενώς κυβερνητικές θέσεις τους; Δηλαδή πολιτικώς εκτεθέντα ίσως και επί δεκαετίες (!) πρόσωπα και πολιτευτές και πλέον ξαφνικώς αναβαπτισμένα ως ... «ανεξάρτητα» Μέλη ΔΣ θα αξιολογούν αμερόληπτα (;) τις εξαγγελίες του δικού τους και των έως πρότινος λοιπών αντιπάλων πολιτικών Κομμάτων;

ε. Η θεσμική ακροβασία της διάταξης συνεχίζεται περαιτέρω, αφού η διατύπωση  «(...) Οι αξιολογήσεις και οι ποσοτικοποιήσεις εξετάζονται σύμφωνα με το υπόδειγμα, τη διαδικασία, και τη μεθοδολογία που ορίζεται από το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο. (...)» αποτελεί έωλη πολιτική πρωτοβουλία, που λόγω αστοχίας πάσχει αθεράπευτη παρανομία, μιάς και κείται φανερά εκτός των προβλέψεων του άρ. 43 Σ/τος ως κινούμενη εκτός του πλαισίου κανονιστικής εξουσιοδότησης. Η πρόβλεψη αυτή δεν  είναι άραγε υπονομευτική για την ελεύθερη πολιτική δράση των Κομμάτων και στοχευμένη κυβερνητική ενσυνείδητη ενέργεια για την θέσπιση άνευ συνταγματικών ορίων και κανονιστικών όρων δεσμευτικών επί θεσμική ποινή ακόμα και της μη δυνατότητας συμμετοχής στις Εκλογές; Η «αθώα» «οικονομετρική μέθοδος» δεν μπορεί να καταλήξει να περιέχει  έως και εκβιαστικούς πολιτικούς όρους χειραγώγησης και ποδηγετημένης διεξαγωγής από τα Κόμματα της ελεύθερης πολιτικής/κομματικής δράσης και δραστηριότητάς τους και του εκλογικού αγώνα τους,  όπως αποδεικνύουν οι προβλέψεις των άρ. 10, 11 και 12 Ν.4270/2014;

στ. Έχει διερευνηθεί η πιθανότητα της καθιέρωσης της ελευθερίας των Κομμάτων προς ανάθεση σύνταξης μίας αναβαθμισμένης Έκθεσης Ελέγχου από ένα έκαστο κόμμα ως «οντότητα δημοσίου συμφέροντος» (άρ. 44 επ. Ν.4449/2017)και υπό την απόλυτη ελευθερία της σχετικής επιλογής της ανάθεσης του έργου της αξιολόγησης του προγράμματός του σε Πιστοποιημένο Ορκωτο Ελεγκτή-Λογιστή ή Πιστοποιημένη Ελεγκτική Εταιρεία εκ του Δημοσίου Μητρώου της ΕΛΤΕ κατά Ν.4449/24.01.2017 (Α’ 7), όπως έχει τροποποιηθεί διά του Ν.5000/ 09.12.2022 (Α’ 226);

Στην περίπτωση αυτή (α) η συνταγησόμενη Ειδική Εκθεση Ελέγχου θα εκπονείτο με την εγγύηση και υπό τον έλεγχο και την εποπτεία των σχετικών προδιαγραφών εκ των επί δεκαετίες δοκιμασμένων και αποδεκτών και στην Χώρα μας Διεθνών Λογιστικών και Ελεγκτικών Προτύπων του ΝΠΔΔ «Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων – ΕΛΤΕ» (Ν. 3148/05.06.2003 – Α’ 136), (β)  με την απολύτως εξασφαλισμένη ελευθερία επιλογής πιστοποιημένου ελεγκτή στην βάση της εμπιστοσύνης από τον ίδιο τον πολιτικώς ελεγχόμενο, (γ) υπό τις κατοχυρωμένες γενικές αρχές και θεσμικές εγγυήσεις της επαγγελματικής δεοντολογίας, της ανεξαρτησίας, της αντικειμενικότητας, της εμπιστευτικότητας και του επαγγελματικού απορρήτου των Πιστοποιημένων Φορέων ελέγχου και αφού προηγηθούν ακόμα και οι αξιολογήσεις των ίδιων των απειλών της ανεξαρτησίας αυτών (!), (δ) ενώ οι Πιστοποιημένοι Φορείς θα υπόκειντο σε ειδικώς καθιερωνόμενο και συνταγησόμενο Σύστημα  Διασφάλισης Ποιότητας και Ποιοτικού Ελέγχου περί την εργασία τους.

Δεν έχετε και εσείς τα ίδια ερωτήματα;

* ο Ιωάννης Ελ. Κυμιωνής είναι Δικηγόρος ΔΣΑ-ΔΥΠΑ, LL.M., LL.M., ΥΔ Παντείου Πανεπιστημίου, Νομικός Παραστάτης Διαμεσολαβήσεων, Διαπιστευμένος Διαμεσολαβητής Υπουργείου Δικαιοσύνης [email: ioanniskymionis@yahoo.gr]

Δείτε την αρθρογραφία του Ιωάννη Κυμιωνή εδώ