«Συνήγορος του Μαθητή και της Μαθήτριας» : Το απαραίτητο βήμα για την αντιμετώπιση της σχολικής βίας και του σχολικού εκφοβισμού
Του Ιωάννη Ελ. Κυμιωνή, Δικηγόρου*
Ι. α. Η καθημερινώς καταγραφόμενη και αυξανόμενη εκθετικώς έκρηξη περιστατικών σχολικού εκφοβισμού και ενδοσχολικής βίαςμε πρωτόγνωρη επίπτωση και στα διεπιστημονικά δεδομένα των εγκληματολογικών στατιστικών δεν έχει προηγούμενο στην Σχολική και Εκπαιδευτική Ιστορία του Κράτους μας, ενώ εγκυμονεί ανυπολόγιστους κινδύνους για την συνοχή της κοινωνίας μας και την Ελληνική Οικογένεια.
β. Τόσο το ...τυμπανοκρουσθέν «στα χαρτιά», αλλά μηδέποτε πράγματι λειτουργήσαν, «Παρατηρητήριο για την πρόληψη της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού» βάσει της ΥΑ Παιδείας 159704/Γ7/17.12.2012, όσοκαι η πολύ πρόσφατη βιαστική και ασχεδίαστη νομοθετική πρωτοβουλία από τον Μάρτιο 2023 με τον βαρύγδουπο και πομπώδη τίτλο «Ζούμε αρμονικά μαζί – σπάμε την σιωπή» απογοήτευσαν ακόμα και τους πιό καρτερικούς: «Ζούμε αρμονικά μαζί» - ναι, αλλά με τό ...πρόβλημα (!). Στην διάρκεια ισχύος αυτής της Πρωτοβουλίας (;) έως σήμερα, μολονότι προβλεπόταν η εκπόνηση και η εφαρμογή (ακόμα ενός ...) δαπανηρού, πλην δυσλειτουργικού, «Εθνικού Σχεδίου για την εντιμετώπιση της Σχολικής βίας και του σχολικού εκφοβισμού», όχι μόνο οι δυσμενείς εξελίξεις δεν απετράπησαν, αλλά η πραγματική κατάσταση έχει οδηγηθεί στον απίστευτο πολλαπλασιασμό των φαινομένων σκληρής βίας και οργανωμένου εκφοβισμού...κακουργηματικού επιπέδου στα Σχολεία μας! Η παταγώδης αποτυχία των πρωτοβουλιών αυτών οδήγησαν, εάν δεν εξανάγκασαν, τον Κο Πρωθυπουργό να εξαγγείλει πρόσφατα την συγκρότηση (ακόμα μίας) δαπανηρής και ασυντόνιστης χωρίς συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα παράδοσης και απόδοσης αποτελεσμάτων «Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων» [sic] ως διεπιστημονικού συμβουλευτικού οργάνου για την εκπόνηση (ακόμα μίας...) Εθνικής Στρατηγικής για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των φαινομένων βίας και της παραβατικότητας στους ανηλίκους. Ωστόσο η πορεία και αυτής της Επιτροπής και της Στρατηγικής της είναι προδιαγεγραμμένη...
ΙΙ. Η πλέον πρόσφατη και πολυδιαφημισμένη πρωτοβουλία του Υπουργείου Παιδείας μετά την πρόσφατη αλλαγή της πολιτικής σκυτάλης είναι η λειτουργία (ακόμα μίας...) ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την καταγγελία των περιστατικών σχολικού εκφοβισμού και της ενδοσχολικής βίας [stop-bulling.gov.gr]. Ωστόσο η εν λόγω πρωτοβουλία δεν προβλέπεται να αποδώσει, όχι μόνο διότι ο σχεδιασμός της βασίζεται επί της ουσίας στις παρωχημένες από δεκαετίες παιδαγωγικές αντιλήψεις των δήθεν αντιαυταρχικών πειραματισμών χωρίς όμως να λαμβάνονται υπ΄όψιν καν οι συνθήκες κρίσης των βασικών αξιών ακόμα και του σεβασμού της ανθρώπινης ζωής. Το κυριότερο είναι ότι οι συγκεκριμένες παραβατικές συμπεριφορές και αντικοινωνικές στάσεις ενδοσχολικά ενθαρρύνονται και περίπου επιβραβεύονται από πολλούς Γονείς (!), που καλύπτουν απερίσκεπτα και σχεδόν αυτοενοχικά τα παραβατικά παιδιά τους κατηγορώντας και καταγγέλλοντας αντίστοιχα καθηγητές, διευθυντές ή ακόμα και τους άλλους γονείς (!), μολονότι το επίπεδο της βίας, της ωμότητας, της σκληρότητας, της ειδέχθειας, της παραβατικότητας και της πλήρους περιφρόνησης των στοιχειωδών κανόνων συμπεριφοράς και ευγένειας από σημαντικό τμήμα της μαθητικής νεολαίας - και όχι πιά του πλέον περιθωριοποιημένου! - κινείται ταχύτατα πέραν του ορίου κοινωνικού συναγερμού.
ΙΙΙ. Α. Πέραν των «γραφειοκρατικής έμπνευσης» θεσμικών πρωτοβουλιών της Κυβέρνησης επικοινωνιακής αποκλειστικώς στόχευσης πραγματικά δεν υπάρχει για τους μαθητές, αλλά και τους Γονείς, ένα σύστημα «πραγματικής άμεσης δράσης και επέμβασης» στην σχολική λειτουργία για ανακύπτοντα και επείγοντα θέματα. Ακόμα και πάγια σοβαρές περιπτώσεις, όπως η κατάχρηση της θέσης του καθηγητή ή του δασκάλου στην σχέση με τον μαθητή, ή οι λόγοι, για να οδηγούνται οι μαθητές σε αποχές, «καταλήψεις» και κινητοποιήσεις, ή η πλήρης αδιαφορία, η αδράνεια και η ανυπαρξία των Συλλόγων Γονέων και πολλές άλλες, δεν υπήρχε στο παρελθόν, ούτε άλλωστε και σήμερα υπάρχει,αποτελεσματικός τρόπος, για να αντιμετωπισθούν άμεσα έως και αυθημερόν. Κι όμως, από την πρακτική εμπειρία και διαδρομή ζωής όλων μας προκύπτειότι απλή, λειτουργική και αποτελεσματική λύση θα μπορούσε να είναι η ανυπερθέτως άμεσα χρονικά θεσμική καθιέρωση, ίδρυση, στελέχωση, οργάνωση και συντονισμένη λειτουργία στο Υπουργείο Παιδείας σε επίπεδο πλήρους και ευέλικτης Υπηρεσιακής Μονάδας υπαγόμενης απ’ευθείας στο Γραφείο Υπουργού ή Υφυπουργού Παιδείας [του αρμόδιου για την Α’βάθμια και την Β’βάθμια Εκπαίδευση] του θεσμού του «Συνηγόρου του Μαθητή (και της Μαθήτριας)» κατά το παραπλήσιο επιτυχές, πλην άτολμο έως στιγμής, πρότυπο του «Συνηγόρου του Φοιτητή» ανά ΑΕΙ στην Χώρα.
Β. Ο προτεινόμενος θεσμός μπορεί (α) να συγκροτείταικαι να συντίθεται από δύο άτομα και των δύο φύλων, άρα να μην είναι μονοπρόσωπος, (β) κατάτο δυνατόν νεαρής ηλικίας αμφοτέρων με ανοικτούς πνευματικούς ορίζοντες και επικοινωνιακή ικανότητα, (γ) ισότιμα διοικητικώς και θεσμικώς ίσα μεταξύ τους, (δ) άμεσα και ελεύθερα προσβάσιμα από τους μαθητές και τις μαθήτριες και άμεσα δρώντα επί των ζητημάτων τους σε 24ωρη βάση, καθώς και αυτεπαγγέλτως (όχι μόνο επ’αναφορά!) και κατά ελεύθερη πρωτοβουλία τους δρώνταενεργοποιούμενα - κατά σχήμα λόγου - ακόμα και με ένα ... email ή ένα ... sms (!). Οι αρμοδιότητες του Συνηγόρου του Μαθητή θα πρέπει να διαπλασθούν ΟΧΙ γραφειοκρατικά περιοριστικά ούτε εξαντλητικώς διοικητικώς, αλλά απεναντίας να αποδώσουν το κλίμα επαφής και διαρκούς προσέγγισης και το μήνυμα της από κοινού με σεβασμό στην Μαθητική Κοινότητα συν-νομοθέτησης και θέσπισής τους υπό το θερμό ενδιαφέρον του Υπουργείου.
Γ. Η θέσπιση του Συνηγόρου του Μαθητή (και της Μαθήτριας) μπορεί να γίνει σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, η λειτουργία του μπορεί να έχει άμεσα αποτελέσματα εκτόνωσης κατά περίπτωση φαινομένων στις κατά τόπους Εκπαιδευτικές Μονάδες (πχ καταλήψεις, αποχές), ενώ η σχετική διαδικασία νομοθετικής και κανονιστικής πρωτοβουλίας στο Υπουργείο δεν θα διαρκέσει άνω του ημερολογιακού μήνα κατά τρόπο, ώστε προ της έναρξης της αμέσως επόμενης σχολικής χρονιάς να ανακοινωθεί η λειτουργία του στην διάθεση της Σχολικής Κοινότητας.
IV. α. Μέχρι τότε ας ερευνήσουμε τι συμπεράσματα (όχι μόνο αριθμητικά δεδομένα) από τα στατιστικά στοιχεία εκ της λειτουργίας της νέας πλατφόρμας για τον σχολικό εκφοβισμό έχουν αντληθεί και πώς θα αξιοποιηθούν από την έναρξη της αμέσως επόμενης σχολικής χρονιάς.
β. Επίσης ας ελέγξουμε εάν και πότε χει παραδοθεί στον Κο Πρωθυπουργό και διά εκείνου στο Υπουργείο Παιδείας το ανατεθέν Πόρισμα/Εκθεση της Εθνικής Στρατηγικής για την καταπολέμηση της παραβατικότητας και εγκληματικότητας των ανηλίκων.
Αφήστε το καλύτερα...
* Ο Ιωάννης Ελ. Κυμιωνής είναι Δικηγόρος ΔΣΑ-Εμμισθος Δικηγόρος ΔΥΠΑ/τ.ΟΑΕΔ, LL.M., LL.M., ΥΔ Παντείου Πανεπιστημίου, Νομικός Παραστάτης Διαμεσολαβήσεων, Διαπιστευμένος Διαμεσολαβητής Υπουργείου Δικαιοσύνης, Πιστοποιημένος Επίκουρος Συνεργάτης Δικαστή Μητρώου Ν.5095/2024 Υπουργείου Δικαιοσύνης [ioanniskymionis@yahoo.gr]
Δείτε την αρθρογραφία του Ιωάννη Ελ. Κυμιωνή εδώ
Σχόλια