ΑΠ 1807/2022 (Γ’ πολ): Υποχρέωση δικηγόρου κατάθεσης
γραμματίου προκαταβολής εισφορών στο Δικηγορικό Σύλλογο – Απαράδεκτο
διαδικαστικής πράξης σε περίπτωση παράλειψης.
“Ο δικηγόρος, για την κατάθεση κάθε είδους ενδίκων
βοηθημάτων ή ενδίκων μέσων, καθώς και για την παράστασή του ενώπιον των
δικαστηρίων... και για κάθε στάδιο της δίκης, οφείλει, στο πλαίσιο της
υποχρέωσης προκαταβολής της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, να καταθέτει το
σχετικό γραμμάτιο καταβολής, αλλιώς η σχετική διαδικαστική πράξη είναι
απαράδεκτη. Μετά το εδάφιο αυτό, προστέθηκε στην ανωτέρω παράγραφο 4 και
δεύτερο εδάφιο με το άρθρο 31 Ν. 4509/2017 (ΦΕΚ Α', 201/22-12-2017), σύμφωνα με
το οποίο, Η υποχρέωση προκαταβολής της παράστασης κατά τη συζήτηση κάθε είδους
ενδίκων βοηθημάτων ή μέσων θεωρείται τυπική παράλειψη η οποία μπορεί να
καλυφθεί μετά τη συζήτηση και πριν από την έκδοση της απόφασης, ύστερα από
σχετική ειδοποίηση του πληρεξούσιου δικηγόρου από το δικαστήριο. Η έννοια της
διάταξης του δευτέρου αυτού εδαφίου είναι σαφής, καθώς περιορίζει τη δυνατότητα
συμπλήρωσης της παράλειψης κατάθεσης του γραμματίου προείσπραξης (μετά τη
συζήτηση και πριν από την έκδοση της απόφασης) μόνο στην περίπτωση που το
γραμμάτιο αφορά στην παράσταση του δικηγόρου κατά τη συζήτηση. Ο νομοθέτης,
έχοντας υπόψη ότι το απαράδεκτο λόγω παράλειψης κατάθεσης του γραμματίου
προείσπραξης μπορεί να ανακύψει τόσο κατά την κατάθεση κάθε είδους ενδίκων
βοηθημάτων ή ενδίκων μέσων, όσο και κατά την παράσταση του δικηγόρου ενώπιον
των δικαστηρίων, πρόβλεψε δυνατότητα θεραπείας των συνεπειών της παράλειψης
αποκλειστικά και μόνο για την περίπτωση που το γραμμάτιο αφορά στην παράσταση
του δικηγόρου κατά τη συζήτηση (ΑΠ 44/2022, ΑΠ 1020/2021, ΑΠ 213/2012, ΑΠ
74/2021, ΑΠ 1236/2019, ΑΠ 2181/2018). Εξάλλου, τα άρθρα 20 παρ. 1 του
Συντάγματος και 6 της κυρωθείσας με το ν.δ. 53/1974 Ευρωπαϊκής Συμβάσεως για
την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών (ΕΣΔΑ)
δεν αποκλείουν στον κοινό νομοθέτη να θεσπίζει δικονομικές προϋποθέσεις και
γενικότερα διατυπώσεις για την πρόοδο της δίκης, αρκεί αυτές να συνάπτονται
προς τη λειτουργία των δικαστηρίων και την ανάγκη αποτελεσματικής απονομής της
δικαιοσύνης και περαιτέρω, να μην υπερβαίνουν τα όρια εκείνα, πέραν των οποίων
επάγονται την άμεση ή έμμεση κατάλυση του προστατευομένου από τις ανωτέρω
διατάξεις ατομικού δικαιώματος παροχής έννομης δικαστικής προστασίας (ΑΕΔ
27/2004). Επομένως, οι διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 61 του Κώδικα Δικηγόρων,
με τις οποίες ορίζεται ότι, εφόσον δεν κατατεθεί ενώπιον του δικαστηρίου
γραμμάτιο προκαταβολής της προβλεπομένης από την παρ. 1 του ιδίου άρθρου
εισφοράς προς τον οικείο δικηγορικό σύλλογο, η σχετική διαδικαστική πράξη είναι
απαράδεκτη, δεν προσκρούουν στις ανωτέρω διατάξεις του Συντάγματος και της
ΕΣΔΑ, δεδομένου ότι με αυτές επιδιώκεται η εξυπηρέτηση σκοπών, που συνάπτονται
προς την απονομή της δικαιοσύνης και δεν υπερβαίνουν το αναγκαίο μέτρο (Ολομ
ΣτΕ 1858/2015, ΑΠ 605/2017, ΑΠ 2126/2017, ΑΠ 1020/2021, ΑΠ 74/2021). …
…Έτσι, όμως, που έκρινε το δευτεροβάθμιο Δικαστήριο και
απορρίπτοντας την ένσταση της αναιρεσείουσας για το απαράδεκτο της έφεσης, κατ'
αρχήν με την παραδοχή ότι συμπληρώθηκε το γραμμάτιο προείσπραξης των
ασφαλιστικών εισφορών από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αναιρεσιβλήτου, τότε
εκκαλούντος, κατά το ελλείπον ποσό, παρά το νόμο δεν απέρριψε την έφεση του
αναιρεσιβλήτου ως απαράδεκτη. Και τούτο διότι, η μη εκπλήρωση της υποχρέωσης
κατάθεσης του σχετικού γραμματίου προκαταβολής εισφορών για την άσκηση της έφεσης
κατά το προσήκον ποσό, αλλά για ποσό μικρότερο του παγίως ορισθέντος για την
περίπτωση με το Παράρτημα
ΙΙΙ του Ν. 4194/2013 ποσού, που ισοδυναμεί με παράλειψη κατάθεσης, καθιστά την
έφεση απαράδεκτη, όπως ρητά προβλέπεται η κύρωση αυτή από το άρθρο 61 παρ. 4
εδ. α' Ν. 4194/2013. Το δε εδάφιο β' της παραγράφου 4 του εν λόγω άρθρου, το
οποίο άλλωστε δεν ίσχυε κατά το χρόνο άσκησης της έφεσης του αναιρεσιβλήτου (η
έφεση ασκήθηκε στις 16-5-2016, όπως προκύπτει από τη σχετική 1288/16-5-2016
έκθεση κατάθεσης του γραμματέα του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, που έχει
επισυναφθεί στην έφεση, το δε δεύτερο εδάφιο προστέθηκε με το άρθρο 31 Ν.
4509/22-12-2017), προέβλεψε τη δυνατότητα θεραπείας των συνεπειών της
παράλειψης κατάθεσης του γραμματίου προκαταβολής εισφορών, αποκλειστικά και
μόνο για την περίπτωση που το γραμμάτιο αφορά στην παράσταση του δικηγόρου κατά
τη συζήτηση, θεωρούμενη στην περίπτωση αυτή ως τυπική παράλειψη. Επομένως, ο
πρώτος λόγος αναίρεσης κατά το πρώτο σκέλος του περί παράβασης του άρθρου 559
αρ. 14 ΚΠολΔ, είναι βάσιμος. Επί πλέον, το Εφετείο, με το να απορρίψει την
ένσταση της αναιρεσείουσας για το απαράδεκτο της έφεσης με την επάλληλη
αιτιολογία ότι η διάταξη του άρθρου 61 παρ. 4 του Κώδικα Δικηγόρων είναι
αντισυνταγματική, καθώς συνιστά μη ανεκτό περιορισμό του δικαιώματος του
εκκαλούντος για παροχή έννομης προστασίας, παραβίασε ευθέως την ουσιαστική
διάταξη του άρθρου 20 του Συντάγματος, προς την οποία δεν προσκρούουν, σύμφωνα
με τα εκτιθέμενα στην ανωτέρω μείζονα σκέψη, οι εν λόγω διατάξεις του άρθρου 61
παρ. 4 του Κώδικα Δικηγόρων, δεδομένου ότι με αυτές επιδιώκεται η εξυπηρέτηση
σκοπών, που συνάπτονται με την απονομή της δικαιοσύνης, χωρίς να υπερβαίνουν το
αναγκαίο μέτρο. Επομένως, ο πρώτος λόγος αναίρεσης κατά το δεύτερο σκέλος του
για παράβαση του άρθρου 559 αρ. 1 ΚΠολΔ, είναι βάσιμος.” (πηγή areiospagos.gr)
Ολόκληρη η απόφαση εδώ
Σχόλια