Το Facebook δεν μπορεί να χρησιμοποιεί το σύνολο των αποκτηθέντων προσωπικών δεδομένων για σκοπούς στοχευμένης διαφήμισης, χωρίς χρονικό περιορισμό και χωρίς διάκριση ανάλογα με τη φύση των δεδομένων (ΔΕΕ)

Το ΔΕΕ έκρινε στην υπόθεση C-446/21 (Schrems) ότι το Facebook δεν μπορεί να χρησιμοποιεί το σύνολο των αποκτηθέντων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για σκοπούς στοχευμένης διαφήμισης, χωρίς χρονικό περιορισμό και χωρίς διάκριση ανάλογα με τη φύση των δεδομένων.

Εν προκειμένω, το γεγονός ότι ο χρήστης του μέσου, Maximilian Schrems, γνωστοποίησε τον γενετήσιο προσανατολισμό του στο πλαίσιο δημόσιας συζήτησης στρογγυλής τραπέζης δεν επιτρέπει στον διαχειριστή διαδικτυακής πλατφόρμας μέσου κοινωνικής δικτύωσης να επεξεργάζεται άλλα δεδομένα σχετικά με τον γενετήσιο προσανατολισμό του, τα οποία αποκτήθηκαν, ενδεχομένως, εκτός της συγκεκριμένης πλατφόρμας, με σκοπό να τα ομαδοποιήσει και να τα αναλύσει, προκειμένου να του προτείνει εξατομικευμένη διαφήμιση.

Ο Maximilian Schrems βάλλει, ενώπιον των αυστριακών δικαστηρίων, κατά της παράνομης, κατά την άποψή του, επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τον αφορούν εκ μέρους της Meta Platforms Ireland στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού μέσου κοινωνικής δικτύωσης Facebook. Πρόκειται, μεταξύ άλλων, για δεδομένα που αφορούν τον γενετήσιο προσανατολισμό του.  

Η Meta Platforms συλλέγει τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα των χρηστών του Facebook, στους οποίους συγκαταλέγεται και ο M. Schrems, σχετικά με τις δραστηριότητες των χρηστών τόσο εντός Facebook όσο και εκτός αυτού. 

Πρόκειται, μεταξύ άλλων, για δεδομένα σχετικά με την επίσκεψη στη συγκεκριμένη διαδικτυακή πλατφόρμα καθώς και σε ιστοσελίδες και εφαρμογές τρίτων. Προς τον σκοπό της συλλογής δεδομένων, η Meta Platforms χρησιμοποιεί « cookies » [1] , « social plugins » [2] και « pixels » [3] που ενσωματώνονται στις οικείες ιστοσελίδες.  

Με βάση τα δεδομένα που έχει στη διάθεσή της, η Meta Platforms μπορεί επίσης να εντοπίσει το ενδιαφέρον του M. Schrems για ευαίσθητα θέματα, όπως είναι ο γενετήσιος προσανατολισμός, με αποτέλεσμα να μπορεί να του απευθύνει στοχευμένη διαφήμιση [4]. 

Αφενός, ο M. Schrems έλαβε διαφήμιση που αφορούσε Αυστριακή πολιτικό και στηριζόταν στην ανάλυση της Meta Platforms Ireland σύμφωνα με την οποία ο M. Schrems είχε κοινά σημεία με άλλους χρήστες που είχαν κλικάρει «Μου αρέσει» για την εν λόγω πολιτικό. 

Αφετέρου, ο M. Schrems ελάμβανε επίσης τακτικά διαφημίσεις απευθυνόμενες σε ομοφυλοφιλικό κοινό και προσκλήσεις για αντίστοιχες εκδηλώσεις, ενώ ουδέποτε είχε προηγουμένως ενδιαφερθεί για τις εκδηλώσεις αυτές και δεν γνώριζε τον τόπο διεξαγωγής τους. 

Οι εν λόγω διαφημίσεις και προσκλήσεις δεν στηρίζονταν ευθέως στον γενετήσιο προσανατολισμό του ενάγοντος και νυν αναιρεσείοντος της κύριας δίκης και των «φίλων» του, αλλά σε ανάλυση των ενδιαφερόντων τους, εν προκειμένω στο γεγονός ότι ένας από τους φίλους του M. Schrems είχε κλικάρει «Μου αρέσει» για ένα προϊόν.

Τίθεται επομένως το ερώτημα αν ο M. Schrems έχει προδήλως δημοσιοποιήσει ευαίσθητα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που τον αφορούν, λόγω του ότι γνωστοποίησε στο πλαίσιο δημόσιας συζήτησης [5] το γεγονός ότι είναι ομοφυλόφιλος, και αν έχει, ως εκ τούτου, επιτρέψει την επεξεργασία των δεδομένων αυτών, δυνάμει του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων (ΓΚΠΔ) [6].  Στο πλαίσιο αυτό [7], το αυστριακό Ανώτατο Δικαστήριο ζήτησε από το Δικαστήριο να ερμηνεύσει τον ΓΚΠΔ [8]. 

Πρώτον, το Δικαστήριο απαντά ότι η αρχή της «ελαχιστοποίησης των δεδομένων», την οποία προβλέπει ο ΓΚΠΔ, αποκλείει να ομαδοποιείται, να αναλύεται και να υποβάλλεται σε επεξεργασία, για σκοπούς στοχευμένης διαφήμισης, χωρίς χρονικό περιορισμό και χωρίς διάκριση ανάλογα με τη φύση των δεδομένων, το σύνολο των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα τα οποία απέκτησε υπεύθυνος επεξεργασίας, όπως ο διαχειριστής διαδικτυακής πλατφόρμας μέσου κοινωνικής δικτύωσης, από το υποκείμενο των δεδομένων ή από τρίτους και τα οποία έχουν συλλεγεί τόσο εντός της πλατφόρμας όσο και εκτός αυτής. 

Δεύτερον, κατά το Δικαστήριο, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο ο M. Schrems, με τη δήλωσή του στο πλαίσιο της εν λόγω δημόσιας συζήτησης, να δημοσιοποίησε προδήλως τον γενετήσιο προσανατολισμό του. Η σχετική κρίση απόκειται στο αυστριακό Ανώτατο Δικαστήριο.  Το γεγονός ότι το υποκείμενο των δεδομένων έχει προδήλως δημοσιοποιήσει ένα δεδομένο σχετικό με τον γενετήσιο προσανατολισμό του συνεπάγεται ότι το εν λόγω δεδομένο μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο επεξεργασίας, τηρουμένων των διατάξεων του ΓΚΠΔ. 

Εντούτοις, το γεγονός αυτό και μόνον δεν επιτρέπει την επεξεργασία άλλων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν τον γενετήσιο προσανατολισμό του προσώπου αυτού. Επομένως, το γεγονός ότι ένα πρόσωπο εκφράστηκε ως προς τον γενετήσιο προσανατολισμό του στο πλαίσιο δημόσιας συζήτησης δεν επιτρέπει στον διαχειριστή διαδικτυακής πλατφόρμας μέσου κοινωνικής δικτύωσης να επεξεργάζεται άλλα δεδομένα σχετικά με τον γενετήσιο προσανατολισμό του εν λόγω προσώπου, τα οποία απέκτησε, ενδεχομένως, εκτός της συγκεκριμένης πλατφόρμας από εφαρμογές και ιστοτόπους τρίτων συνεργατών, με σκοπό να τα ομαδοποιήσει και να τα αναλύσει, προκειμένου να προτείνει στο πρόσωπο αυτό εξατομικευμένη διαφήμιση. (curia.europa.eu/photo freepik.com)

Δείτε την Απόφαση εδώ

__________

1 Τα « cookies », που είναι εγκατεστημένα στη χρησιμοποιούμενη συσκευή, παρέχουν στη Meta τη δυνατότητα να προσδιορίσει την πηγή των επισκέψεων. 

2 Τα «social plugins» του Facebook «ενσωματώνονται» από τους διαχειριστές τρίτων ιστοτόπων στις ιστοσελίδες τους. Τη μεγαλύτερη διάδοση έχει η επιλογή «Μου αρέσει» του Facebook. Σε κάθε επίσκεψη σε ιστοσελίδες που περιέχουν την επιλογή αυτή, διαβιβάζονται στη Meta τα «cookies» που είναι εγκατεστημένα στη χρησιμοποιούμενη συσκευή, η διεύθυνση URL της ιστοσελίδας στην οποία πραγματοποιήθηκε επίσκεψη και άλλα δεδομένα, όπως η διεύθυνση IP ή η ώρα. Προς τούτο, δεν είναι αναγκαίο ο χρήστης να έχει κλικάρει στην επιλογή «Μου αρέσει», δεδομένου ότι το γεγονός και μόνον ότι επισκέφθηκε ιστοσελίδα που περιέχει τέτοιο «plugin» αρκεί για να διαβιβαστούν στη συνέχεια τα δεδομένα αυτά στην εταιρία.  

3 Όπως ακριβώς και τα «social plugins», τα pixels μπορούν να ενσωματωθούν στις σελίδες ιστοτόπων και καθιστούν δυνατή τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τους χρήστες που επισκέφθηκαν τις εν λόγω ιστοσελίδες με σκοπό, μεταξύ άλλων, τη μέτρηση και τη βελτιστοποίηση της διαφήμισης σε αυτές. Για παράδειγμα, ενσωματώνοντας pixel του Facebook στις δικές τους ιστοσελίδες, οι διαχειριστές των ιστοσελίδων μπορούν να λάβουν από τη Meta εκθέσεις σχετικά με τον αριθμό των προσώπων που είδαν τη διαφήμισή τους στο Facebook και συνδέθηκαν στη συνέχεια στη δική τους ιστοσελίδα προκειμένου να την επισκεφθούν ή να πραγματοποιήσουν αγορά. 

4 Από τις 6 Νοεμβρίου 2023, οι υπηρεσίες του Facebook εξακολούθησαν να παρέχονται δωρεάν μόνο για τους χρήστες που είχαν συμφωνήσει να συλλέγονται και να χρησιμοποιούνται τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που τους αφορούν προκειμένου να απευθύνονται σε αυτούς εξατομικευμένες διαφημίσεις. Έκτοτε, οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να εγγράφονται ως συνδρομητές επί πληρωμή, προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε μια μορφή των εν λόγω υπηρεσιών χωρίς να λαμβάνουν στοχευμένη διαφήμιση. 

5 Στο πλαίσιο δημόσιας συζήτησης προσβάσιμης στο κοινό, στην οποία συμμετέσχε στη Βιέννη στις 12 Φεβρουαρίου 2019, κατόπιν προσκλήσεως της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αυστρία, ο M. Schrems αναφέρθηκε στον γενετήσιο προσανατολισμό του. Σκόπευε με τον τρόπο αυτό να επικρίνει την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από το Facebook, συμπεριλαμβανομένης της επεξεργασίας των δικών του δεδομένων. Η δημόσια αυτή συζήτηση μεταδιδόταν ζωντανά στο διαδίκτυο και στη συνέχεια ηχογράφηση της συζήτησης δημοσιεύθηκε υπό μορφή podcast, καθώς και στο κανάλι της Επιτροπής στο Youtube. Εντούτοις, ο M. Schrems ουδέποτε μνημόνευσε αυτή την πτυχή της ιδιωτικής του ζωής στο προφίλ του στο Facebook.  

6 Άρθρο 9, παράγραφος 2, στοιχείο ε΄, του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων).  

7 Στο πλαίσιο της ίδιας δίκης, το αυστριακό Ανώτατο Δικαστήριο είχε ήδη υποβάλει προδικαστικό ερώτημα στο Δικαστήριο σχετικά με τη διεθνή δικαιοδοσία των αυστριακών δικαστηρίων, επί του οποίου εκδόθηκε η απόφαση της 25ης Ιανουαρίου 2018, Schrems, C-498/16 (βλ. επίσης το ΑΤ αριθ. 7/18).  

8 Υπό το πρίσμα της απόφασης της 4ης Ιουλίου 2023, Meta Platforms κ.λπ. (Γενικοί όροι χρήσης κοινωνικού δικτύου), C-252/21 (βλ. επίσης το ΑΤ αριθ. 113/23), το αυστριακό Ανώτατο Δικαστήριο απέσυρε ορισμένα από τα ερωτήματά του.