Άρνηση χορήγησης εγγράφων από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών σε απορριφθέντα υπότροφο του προγράμματος υποτροφιών του Ι.Κ.Υ. - Δεκτή η αίτηση ακύρωσης (ΣτΕ)
ΣτΕ 1299/2024: Άρνηση χορήγησης εγγράφων από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.) σε απορριφθέντα υπότροφο του προγράμματος υποτροφιών του Ι.Κ.Υ. «Πρόγραμμα Οικονομικής Ενίσχυσης Επιμελών Φοιτητών/τριών που ανήκουν σε Ευπαθείς Κοινωνικές Ομάδες (Ε.Κ.Ο.) ακαδημαϊκού έτους 2019-2020.
Το Ι.Κ.Υ. δεν έχει την ικανότητα να είναι διάδικος. Στην παρούσα δίκη νομιμοποιείται παθητικώς ο Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων. Κατά την έννοια των διατάξεων του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999), ερμηνευομένων εν όψει του άρθρου 10 παρ. 3 του Συντάγματος, η υποβολή από τον διοικούμενο που έχει εύλογο ενδιαφέρον αιτήματος προς τη Διοίκηση να λάβει γνώση διοικητικών εγγράφων, συνιστά άσκηση δικαιώματος που αναγνωρίζεται από το Σύνταγμα και τον νόμο.Σε περίπτωση, επομένως, που θεμελιώνεται τέτοιο εύλογο ενδιαφέρον του διοικουμένου, με την άπρακτη πάροδο είκοσι ημερών από την υποβολή σχετικής αιτήσεως προς τη διοικητική αρχή στοιχειοθετείται παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας κατά το άρθρο 45 παρ. 4 του π.δ. 18/1989, παραδεκτώς, κατ’ αρχήν, προσβλητή με αίτηση ακυρώσεως.
Αντιστοίχως, η πράξη, με την οποία η Διοίκηση αρνείται να ικανοποιήσει τέτοιο αίτημα, έχει εκτελεστό χαρακτήρα και υπόκειται, επίσης, σε αίτηση ακυρώσεως. Κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 5 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, ερμηνευομένων εν όψει του άρθρου 10 παρ. 3 του Συντάγματος που καθιερώνει υποχρέωση της Διοικήσεως να απαντά στα αιτήματα για παροχή πληροφοριών και για χορήγηση εγγράφων, ως ενδιαφερόμενος για την πρόσβαση σε διοικητικά έγγραφα νοείται όχι μόνον αυτός που θεμελιώνει συγκεκριμένο έννομο συμφέρον, αλλά και οποιοσδήποτε μπορεί, ως εκ της ιδιότητάς του, να επικαλεσθεί εύλογο ενδιαφέρον για την υποβολή σχετικού αιτήματος.
Εύλογο δε ενδιαφέρον είναι εκείνο που προκύπτει, κατά τρόπο αντικειμενικό, από την ύπαρξη μιας συγκεκριμένης προσωπικής έννομης σχέσης, συνδεόμενης με το υποβαλλόμενο αίτημα ή με το περιεχόμενο των διοικητικών στοιχείων, στα οποία ζητείται η πρόσβαση.
Σε κάθε περίπτωση, θεμελιώνεται το δικαίωμα πρόσβασης του διοικουμένου σε διοικητικά έγγραφα, η γνώση του περιεχομένου των οποίων συνδέεται με τη δυνατότητά του να επιδιώξει την αποτελεσματική υπεράσπιση των συμφερόντων του και μάλιστα ενώπιον δικαστηρίων.
Το εύλογο ενδιαφέρον του αιτούντος για τη χορήγηση των ζητηθέντων εγγράφων θεμελιώνεται επαρκώς, αφού από τα στοιχεία που επικαλέσθηκε προκύπτει η σύνδεσή τους με προσωπική υπόθεσή του και με την επιδίωξη υπεράσπισης των συμφερόντων του σε σχέση με την υπόθεση αυτή.
Ο αιτών είχε δικαίωμα να λάβει γνώση του περιεχομένου των εγγράφων, προκειμένου να εκτιμήσει ο ίδιος αν τα λοιπά στοιχεία, πέραν εκείνων που του δόθηκαν, ήταν κρίσιμα για την αποτελεσματική υπεράσπιση των συμφερόντων του.
Το γεγονός ότι στο πλήρες κείμενο των πρακτικών που ζήτησε ο αιτών περιλαμβάνονταν και προσωπικά δεδομένα τρίτων προσώπων δεν κώλυε την ικανοποίηση του σχετικού αιτήματος, καθ’ όσον τα αρμόδια όργανα του Ι.Κ.Υ. όφειλαν να προβούν στις κατάλληλες ενέργειες, προκειμένου να ικανοποιήσουν το δικαίωμα του αιτούντος για πρόσβαση στα ζητηθέντα έγγραφα τηρώντας παράλληλα τυχόν υποχρεώσεις και δεσμεύσεις που απορρέουν από τη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως λ.χ. με την απάλειψη των σημείων που αφορούσαν δεδομένα τρίτων προσώπων που δεν συνδέονταν με την περίπτωση του αιτούντος. Δέχεται.
ΣτΕ 1300/2024: Άρνηση χορήγησης εγγράφων από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.) σε επιλαχούσα υπότροφο του προγράμματος υποτροφιών του Ι.Κ.Υ. «Πρόγραμμα Οικονομικής Ενίσχυσης Επιμελών Φοιτητών/τριών που ανήκουν σε Ευπαθείς Κοινωνικές Ομάδες (Ε.Κ.Ο.)ακαδημαϊκού έτους 2019-2020.
Το Ι.Κ.Υ. δεν έχει την ικανότητα να είναι διάδικος. Στην παρούσα δίκη νομιμοποιείται παθητικώς ο Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων. Κατά την έννοια των διατάξεων του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999), ερμηνευομένων εν όψει του άρθρου 10 παρ. 3 του Συντάγματος, η υποβολή από τον διοικούμενο που έχει εύλογο ενδιαφέρον αιτήματος προς τη Διοίκηση να λάβει γνώση διοικητικών εγγράφων, συνιστά άσκηση δικαιώματος που αναγνωρίζεται από το Σύνταγμα και τον νόμο.
Σε περίπτωση, επομένως, που θεμελιώνεται τέτοιο εύλογο ενδιαφέρον του διοικουμένου, με την άπρακτη πάροδο είκοσι ημερών από την υποβολή σχετικής αιτήσεως προς τη διοικητική αρχή στοιχειοθετείται παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας κατά το άρθρο 45 παρ. 4 του π.δ. 18/1989, παραδεκτώς, κατ’ αρχήν, προσβλητή με αίτηση ακυρώσεως.
Κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 5 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, ερμηνευομένων εν όψει του άρθρου 10 παρ. 3 του Συντάγματος που καθιερώνει υποχρέωση της Διοικήσεως να απαντά στα αιτήματα για παροχή πληροφοριών και για χορήγηση εγγράφων, ως ενδιαφερόμενος για την πρόσβαση σε διοικητικά έγγραφα νοείται όχι μόνον αυτός που θεμελιώνει συγκεκριμένο έννομο συμφέρον, αλλά και οποιοσδήποτε μπορεί, ως εκ της ιδιότητάς του, να επικαλεσθεί εύλογο ενδιαφέρον για την υποβολή σχετικού αιτήματος.
Εύλογο δε ενδιαφέρον είναι εκείνο που προκύπτει, κατά τρόπο αντικειμενικό, από την ύπαρξη μιας συγκεκριμένης προσωπικής έννομης σχέσης, συνδεόμενης με το υποβαλλόμενο αίτημα ή με το περιεχόμενο των διοικητικών στοιχείων, στα οποία ζητείται η πρόσβαση.
Σε κάθε περίπτωση, θεμελιώνεται το δικαίωμα πρόσβασης του διοικουμένου σε διοικητικά έγγραφα, η γνώση του περιεχομένου των οποίων συνδέεται με τη δυνατότητά του να επιδιώξει την αποτελεσματική υπεράσπιση των συμφερόντων του και μάλιστα ενώπιον δικαστηρίων.
Η παράλειψη αιτιολογημένης απαντήσεως επί των αιτήσεων της αιτούσας δεν μπορεί να αναπληρωθεί από τα διαλαμβανόμενα στην έκθεση των απόψεων του Ι.Κ.Υ. επί της κρινομένης αιτήσεως ακυρώσεως, σε κάθε περίπτωση, στην ως άνω έκθεση απόψεων το Ι.Κ.Υ. δεν αναφέρεται στην υπόθεση της αιτούσας, αλλά στην μη ικανοποίηση αντιστοίχων αιτημάτων για πρόσβαση σε έγγραφα που είχαν υποβληθεί από άλλον ενδιαφερόμενο. Συνεπώς, τα ως άνω αναφερόμενα στο έγγραφο των απόψεων του Ι.Κ.Υ. δεν μπορούν να ληφθούν υπ’ όψιν. Δέχεται.
Oι αποφάσεις δημοσιεύονται με επιμέλεια του Κρίτωνα Μυγδαλά, Δικηγόρου Θεσσαλονίκης
Σχόλια