Απόρριψη έφεσης εταιρείας διαχείρισης απαιτήσεων - Αναδρομική ισχύς του άρ.35 του ν.4786/2021 για την αποποίηση κληρονομιάς από κληρονόμο που ενηλικιώνεται (ΜΕφΘεσ)

Μον.Εφετείο Θεσσαλονίκης αρ.312/2025: Απόρριψη έφεσης εταιρείας διαχείρισης απαιτήσεων - Αναδρομική ισχύς του άρ.35 του ν.4786/2021 για την αποποίηση κληρονομιάς από κληρονόμο που ενηλικιώνεται.

Στις 04-03-2025 απορρίφθηκε η από 24-08-2023 έφεση της καθ’ης η ανακοπή κατά της με αριθμ. 9639/2023 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, που εκδόθηκε κατά την ειδική διαδικασία των περιουσιακών διαφορών. Η ήττα της εκκαλούσας, Ανώνυμης Εταιρείας Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις, οφείλεται στο γεγονός ότι έγινε δεκτός ο ισχυρισμός αναφορικά με την αναδρομική ισχύ του άρθρου 35 του ν. 4786/2021 σε σχέση με το ζήτημα της αποποίησης της κληρονομίας και της αποδοχής κληρονομίας με το ευεργέτημα της απογραφής από ανήλικο κληρονόμο. Μία απόφαση που ενισχύει την πολύ ελλιπή σχετική νομολογία των πολιτικών δικαστηρίων. Ενδεικτικά, όπως αναφέρεται στην υπ’αριθμ. 312/2025 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης:

«Ήδη σύμφωνα με το άρθρο 35 ν. 4786/2021 (ΦΕΚ Α’ 43/23.3.2021) – κατά την αληθή έννοια του άρθρου 1912 του Αστικού κώδικα (ΑΚ, π.δ. 456/1984, Α΄164), ο κληρονόμος που ενηλικιώνεται δικαιούται εντός της ετήσιας προθεσμίας του άρθρου 1912 να αποποιηθεί την κληρονομιά – με έναρξη ισχύος από τη δημοσίευση στην ΕτΚ (άρθρο 50). Σύμφωνα δε με την αιτιολογική έκθεση του ανωτέρω νόμου, εισάγεται ερμηνευτική ρύθμιση, σύμφωνα με το άρθρο 77 του Συντάγματος, με την οποία αποσαφηνίζεται, προς άρση πάσης αμφιβολίας, ότι, εφόσον ο κληρονόμος που ενηλικιώνεται δεν εκπίπτει από το ευεργέτημα της απογραφής μέχρι τη συμπλήρωση ενός έτους αφότου ενηλικιώθηκε, δικαιούται εντός της ετήσιας αυτής προθεσμίας του άρθρου 1912 ΑΚ να αποποιηθεί την κληρονομιά. Η διάταξη αυτή (άρθρο 35 του ν. 4786/2021), που αφορά τη ρύθμιση της έκπτωσης του ανήλικου κληρονόμου από ευεργέτημα της απογραφής, είναι πράγματι ερμηνευτική της προαναφερθείσας διάταξης του άρθρου 1912 ΑΚ, σύμφωνα τόσο με τα αναφερόμενα στην αιτιολογική έκθεση του νόμου όσο και στο κείμενο του νόμου – κατά την αληθή έννοια του άρθρου 1912 ΑΚ (π.δ. 456/1984)… ».

Συνεπώς, σύμφωνα με τα άρθρα 77 παρ.2 και 93 παρ.4 του Συντάγματος, δεδομένου ότι για το χρονικό διάστημα της επαγωγής της κληρονομιάς σε κληρονόμο, που είχε περιορισμένη ικανότητα για δικαιοπραξία (ανήλικος), υπήρχε ασάφεια για την έναρξη του χρονικού σημείου της προθεσμίας αποποίησης (πριν ή μετά την ενηλικίωση του ανήλικου κληρονόμου)  και κατ’επέκταση τις απορρέουσες, από την άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας αυτής, έννομες συνέπειες, δοθέντος ότι η διάταξη του άρθρου 1912 ΑΚ δεν ήταν σαφής και μπορούσε να γεννήσει αμφιβολίες, και δημιουργήθηκε διάσταση στη νομολογία των δικαστηρίων, αφού επί σειρά ετών ερμηνεύονταν διαφορετικά, ήτοι ότι σε περίπτωση μη σύνταξης απογραφής από τους έχοντες τη γονική μέριμνα ανηλίκου κληρονόμου, το σχετικό δικαίωμα περιέρχεται στον ενηλικιούμενο κληρονόμο, ο οποίος όφειλε, με την απειλή έκπτωσης από ευεργέτημα, να συντάξει την απογραφή εντός έτους από την ενηλικίωση του, εντός δε της αυτής ετήσιας προθεσμίας, μπορούσε να αποποιηθεί την κληρονομιά (βλ. σχετικά και ΣΤΕ 1884/2015, 2269/2025, 371/2014, 2862/2013, δημ. όλες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ),  άλλως ότι η προθεσμία της αποποίησης «έτρεχε» και κατά προσώπου, που είναι ανίκανο για δικαιοπραξία, όπως ανηλίκου, του νόμου μη διακρίνοντος (άρθρα 1847, 1850 ΑΚ), οπότε οι νόμιμοι εκπρόσωποι αυτού, όφειλαν να προβούν στην εμπρόθεσμη αποποίηση της κληρονομίας για λογαριασμό του ανηλίκου τηρώντας τις διατυπώσεις του άρθρου 1625 του ΑΚ (βλ. ΑΠ 173/2014, ΑΠ 333/2004, ΑΠ 246/1993, δημ. στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Επομένως, η νέα αυτή διάταξη, ισχύει από την έναρξη της ισχύος της αρχικής διάταξης που ερμηνεύεται (άρθρο 1912 ΑΚ, π.δ. 456/1984), αφού η διάταξη αυτή, ως πράγματι ερμηνευτική, έχει αναδρομική ισχύ, κατ’επιταγή του άρθρου 77 παρ. 2 του Συντάγματος (βλ. ΑΠ 361/2024, ΑΠ 1946/2023, ΤρΕφΑνΚρ 83/2024, ΜΕφΘες 2043/2021 δημ. όλες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).

Τους Εφεσίβλητους-Ανακόπτοντες εκπροσώπησε ο Γιάννης Αργυριάδης, Δικηγόρος Θεσσαλονίκης (ΑΜ 11674), τηλ. 6970094741

Δείτε την Απόφαση εδώ

(photo pixabay.com)